Zusammenfassung der Ressource
LOGIC
- Bác bỏ
Anmerkungen:
- Dựa trên những tri thức đã biết, những chứng cứ đã kiểm tra để chứng tỏ một mệnh đề là sai lầm, không có cơ sở hoặc cố ý vi pham các nguyên tắc logic
- chứng minh mệnh đề sai
- CM mệnh đè trái thực tế
- CM mệnh đề phủ định của mệnh đề đó đúng
- CM trong tập hợp các mệnh đề có mệnh đề đúng
- CM từ mệnh đề A rút ra hệ quả B nhưng B sai
- CM lập luậ đưa đến mệnh đề sai, thiếu cơ sở
- Chỉ ra các luận cứ dùng trong phép chứng minh không đáng tin cậy.
- Các quy tắc logic đã vi phạm khi chứng minh.
- Khái miệm đã bị đánh tráo trong quá trình chứng minh
- Ngụy biện
Anmerkungen:
- Ngụy biện là sự cố ý vi phạm các quy tắc logic trong suy luận nhằm mục đích đánh lạc hướng người nghe, người đọc, làm cho ngườ khác nhàm tưởng cái đúng là cái sai, cái sai là cái đúng.
- dựa vào uy tín bản thân
Anmerkungen:
- dựa vào uy tín của người khác để thay cho dẫn chứng( luận cứ)
của mình. Làm như vậy chắc chắn là ngụy biện vì uy tín của người đó cao nhưng chưa chắc những gì người đó khẳng định là đúng.
- Kết luận của mệnh đề ngụy biện là sai
Anmerkungen:
- Đưa ra một chứng cứ, lập luận chặt chẽ, đảm bảo đúng để bác bỏ lập luận của kết luận kia => mệnh đề ngụy biện kia dã được bác bỏ
- Kết luận của ngụy biện là đúng
Anmerkungen:
- không thể sử dụng uy tín của họ mà làm luận cứ được, ta phải chứng minh dựa vào các lập luận chính xác khác, có tính khoa học để lập luận
- dựa vào đám đông, dư luận
Anmerkungen:
- sử dụng khả năng hùng biện của mình, lợi dụng
truyền thống, tình cảm, thói quen, quyền lợi của đám đông để tranh thủ sự ủng hộ
của họ, tạo áp lực buộc người kia phải chấp nhận quan điểm của mình. Kiểu ngụy biện này cho rằng luận điểm đó đúng vì có nhiều người đồng tình.
Để bác bỏ, ta pải chứng minh rằng kết luận, luận cứ, lập luận đó chưa đúng hoặc
- dựa vào sức mạnh
Anmerkungen:
- sử dụng vũ lực để ép người khác tin vào luận điểm của mình. Ở đây sức mạnh chứ không phải tính đúng đắn của luận điêm bắt nguoif khác tin theo
Để bác bỏ, ta phải chỉ ra tính đúng đắn, tính chân lý của vấn đề đó
- đánh vào tình cảm
Anmerkungen:
- sử dụng hoàn cảnh của mình để tác động vào lương tâm, tình cảm, tâm lí của người nghe, gợi ở họ lòng thương cảm, thương hại đê được công nhận là mình đúng. Để bác bỏ kiểu ngụy biện này, ta cần sáng suốt, vững lòng, chứng minh ra rằng giữa bản thân hoàn cảnh đó và những gì họ đang mong muốn đạt được không hề có ảnh hưởng gì đến nhau, chỉ rõ rằng đó chỉ là ngụy biện
- đánh tráo luận đề
Anmerkungen:
- thay thế luận đề ban đâu bằng một luận đề mới, luận đề mới này không tương đương với luận đề cũ. Sau đó, ông ta chứng minh luận đề mới này một cách rất chặt chẻ rằng luận đề mới này là đúng, và kết luận rằng luận đề đầu đúng, ở đây, do 2 luận đề được nhà ngụy biên đưa ra là không tương đương nhau cho nên lập luận của nhà ngụy biện là sai, không hợp lí.
Dựa vào thủ pháp mà nhà ngụy biên sử dụng, ta có thể dễ dàng bác bỏ ngụy biện kiểu này bằng cách chỉ ra sự không tương đương nhau giũa 2 luận đề, chỉ ra sự nguy biện trong lập luận đó.
- ngẫu nhiên
Anmerkungen:
- sử dụng một sự kiện ngẫu nhiên nào đó, được nhà ngụy biện xem là
có tính quy luật. Trong trường hợp này, ta chỉ cần chỉ ra một trường hợp thuộc sự
kiện mà nhà ngụy biện đã đưa ra nhưng có tính chất trái với các quy luật mà nhà
ngụy biện khẳng định để bác bỏ cái luận điểm ngụy biện đó hoặc bác bỏ lập luận để
đưa đến kết luận đó.
- đen - trắng
Anmerkungen:
- chỉ nêu lên hai mặt của một vần đề, bỏ qua tất cả các khả năng khác
và khẳng định "không cái này thì là cái kia". Lập luận kiểu đó là hoàn toàn ngụy
biện, đã bỏ qua tất cả các trường hợp khác mà biết đâu trong đó có một trường hợp đúng
Để bác bỏ ta sẽ chỉ ra ngoài hai mặt đối lập mà nhà ngụy biện nêu ra còn có các
trường hợp khác, khả năng khác...và do vậy, lập luận, kết luận của nhà ngụy biện là hoàn toàn vô nghĩa.
- dựa vào nhân quả sai
- biện đánh đồng nguyên nhân với nguyên cớ
- sau cái đó vậy là cái đó
- dưa vào sự kém cỏi
Anmerkungen:
- căn cứ vào việc ai đó không chứng
minh được một đề, hoặc không tìm thấy một đối tượng nào đó để khẳng định mệnh
đề đó sai, không tồn tại. Việc suy luận như vậy là thiếu cơ sở và thiếu khoa học.
Chúng ta không biết không có nghĩa là nó sai mà là chúng ta chưa đủ sức chứng
minh là nó đúng và ngược lại. Để bác bỏ , ta cần phải chứng tỏ rằng trí tuệ của loài
người có giới hạn, do vậy không phải hiện tượng, sự việc nào con người cũng chứng
minh được
- lập luận vòng quanh
Anmerkungen:
- cố tình hay vô ý vi phạm quy tắc đối với luận cứ trong
chứng minh, cụ thể là các luận cứ không được chứng minh độc lập với luận đề. Để
bác bỏ ngụy biện kiểu này, ta cần phải chỉ ra sự thiếu đúng đắn trong các luận cứ
Thường thì ngụy biện băng thủ pháp này, người ta thường chỉ đánh giá một trường
hợp mà bỏ qua rất nhiều khả năng khác. Một cách khác để bác bỏ ngụy biện loại
này là ta hãy chỉ ra sự thiếu độc lập giữa luận cứ với luận đề.
- khái quát hóa vội vã
Anmerkungen:
- đã sử dụng suy luận quy nạp trong suy luận, đi đến kết luận trong
khi xét rất ích trường riêng. Ta nhận thấy rằng, suy luận kiểu đó không chặt chẽ, dễ
dàng bỏ xót rất nhiều trường hợp khác. Do vậy không đảm bảo kết luận sẽ chắc
chắn đúng. Để bác bỏ ta cân chỉ ra các trường hợp riêng khác của suy luận bị nhà
ngụy biện bỏ qua có giá trị trái ngược với kết luận, hay chỉ ra một khẳng định khác
chắc chắn đúng trái với kết luận mà nhà ngụy biện khẳng định
- thủ pháp câu hỏi phức hợp
Anmerkungen:
- đưa ra một câu hỏi trong đó chứa hai câu hỏi,
và yêu cầu một câu trả lời cho cả hai câu hỏi đó. Đây cũng là một dạng ngụy biện vì
nó đã bỏ xót mất 2 trường hợp còn lại là hai câu hỏi kia có hai giá trị trái ngược
nhau. Và do vậy, kết luận của kiểu lập luận này là không đáng tin cậy.
Để bác bỏ ta cần chỉ ra còn hai trường hợp nữa là câu hỏi thứ nhất đúng và câu hỏi
thứ hai sai hoạc ngược lại
- suy luận có tính xác suất
Anmerkungen:
- suy luận cho kết quả đúng với một xác suất
nhất định, nhưng lại coi đó là khẳng định chắc chắn. Muốn bác bỏ ngụy biện loại
này ta chỉ cần chỉ ra một trường hợp trái với các luận cứ của nhà ngụy biện
- diễn đạt mập mờ
Anmerkungen:
- cố tình hành văn một cách
mập mờ, sau đó gải thích theo ý mình. Để bác bỏ, ta chỉ cần chỉ ra chỗ mà nhà ngụy
biện cố tình làm cho mập mờ và thay bằng từ khác, nội dung khác làm cho rõ nghĩa
hơn