Κεφάλαιο 5: Ασκήσεις Ορθού ή Λάθους

Ηγέτης είναι εκείνο το άτομο, το οποίο ασκεί θετική και δημιουργική επιρροή πάνω σε άλλα άτομα, αλλά τα κάνει να τον «ακολουθούν υποχρεωτικά και ετσιθελικά».

Ο ηγέτης αναδεικνύεται, ενώ ο μάνατζερ διορίζεται.

Ο ηγέτης χρησιμοποιεί τη νόμιμη, «δοτή» δύναμη, ενώ ο μάνατζερ χρησιμοποιεί την προσωπική του δύναμη.

Ο ηγέτης περνά όραμα, εμπνέει, πείθει, κινητοποιεί μέσω ιδανικών, αξιών, μέσω των «ανώτερων» αναγκών. Από την άλλη, ο μάνατζερ δίνει οδηγίες, εντολές, ανταμοιβές, τιμωρίες, παρακινεί μέσω των «κατώτερων» αναγκών.

Ο ηγέτης ελέγχει, ενώ ο μάνατζερ κερδίζει εμπιστοσύνη, ενδυναμώνει.

Ο μάνατζερ δίνει έμφαση στους ανθρώπους, τα συναισθήματα, την καρδιά και τη διαίσθηση, ενώ ο ηγέτης δίνει έμφαση στις διαδικασίες στα συστήματα, στη λογική και στο μυαλό.

Ο μάνατζερ κινείται σε προκαθορισμένα και τυπικά πλαίσια, ενώ ο ηγέτης ανοίγει ορίζοντες, διευρύνει τα πλαίσια.

Ο μάνατζερ ενδιαφέρεται κυρίως για το «γιατί;», ενώ ο ηγέτης ενδιαφέρεται κυρίως για το «πώς;»

Ο ηγέτης προκαλεί το κατεστημένο, κάνει αλλαγές, καινοτομεί, ενώ ο μάνατζερ δέχεται και διαχειρίζεται την κατεστημένη κατάσταση και προτιμά τη σταθερότητα.

Ο ηγέτης ερευνά την πραγματικότητα, ενώ ο μάνατζερ αποδέχεται την πραγματικότητα.

Ο ηγέτης δίνει έμφαση στο παρόν, έχει βραχυπρόθεσμη προοπτική, ενώ ο μάνατζερ δίνει έμφαση στο μέλλον, έχει μακροπρόθεσμη προοπτική.

Ο ηγέτης κάνει τα σωστά πράγματα, ενώ ο μάνατζερ κάνει τα πράγματα σωστά.

Οι πυλώνες, στους οποίους στηρίζεται η εμπιστοσύνη και οφείλει να δημιουργήσει ο ηγέτης, είναι η ακεραιότητα, η ικανότητα και η καλοσύνη.

Οι ηγετικές λειτουργίες είναι η επικοινωνία και η λήψη αποφάσεων.

Τα βασικά στυλ-πρότυπα ηγεσίας είναι δύο, το αυταρχικό και το δημοκρατικό.

Με βάση το αυταρχικό στυλ ηγετικής συμπεριφοράς, όταν ο ηγέτης απουσιάζει η απόδοση είναι χαμηλή.

Το αυταρχικό στυλ ηγετικής συμπεριφοράς είναι κατάλληλο όταν οι εργαζόμενοι πρέπει να μάθουν γρήγορα το έργο τους και όταν δεν ανταποκρίνονται σε άλλους τρόπους ηγεσίας.

Με βάση το εξουσιοδοτικό στυλ ηγετικής συμπεριφοράς, ο ηγέτης έχει την απόλυτη εξουσία, παίρνει μόνος του τις αποφάσεις και διατάσσει την ομάδα για εκτέλεση

Με βάση το δημοκρατικό στυλ ηγετικής συμπεριφοράς, ο ηγέτης σε κάθε του απόφαση λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις απόψεις, τις προτάσεις, τις ανάγκες, τις επιθυμίες της ομάδας του και συχνά ζητά τη συμμετοχή τους στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων.

Το δημοκρατικό στυλ ηγετικής συμπεριφοράς οδηγεί σε μικρότερη αποτελεσματικότητα, αλλά η ομάδα αισθάνεται ικανοποιημένη και επιτυχημένη.

Με βάση το εξουσιοδοτικό στυλ ηγετικής συμπεριφοράς, οι αποφάσεις παίρνονται από κάθε μέλος της ομάδας χωρίς τον επηρεασμό του ηγέτη.

Η καταλληλότητα του κάθε στυλ εξαρτάται από την περίπτωση που χρησιμοποιείται. Όλα τα στυλ ηγεσίας μπορεί να είναι κατάλληλα αν χρησιμοποιηθούν στην περίπτωση που ταιριάζουν, και αντιστρόφως.

Το κατάλληλο στυλ ηγεσίας για τα άτομα «υψηλής ωριμότητας» είναι το δημοκρατικό, ενώ για τα άτομα «χαμηλής ωριμότητας» το αυταρχικό.

Τα άτομα «υψηλής ωριμότητας» «δεν ξέρουν, δεν μπορούν και δεν θέλουν» να υλοποιήσουν το έργο - αποτέλεσμα.

Τα άτομα «υψηλής ωριμότητας» σέβονται και αποδέχονται το ρόλο του ηγέτη και μπορούν να συνεργάζονται ως ομάδα.

Τα άτομα «χαμηλής ωριμότητας» δε διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις και ικανότητες και δεν εμπιστεύονται τον ηγέτη.

Τα άτομα «χαμηλής ωριμότητας» ενδιαφέρονται πραγματικά για τις σχέσεις τους με τον ηγέτη.

Τα πιο κρίσιμα στοιχεία του χαρακτήρα της ηγετικής συμπεριφοράς είναι η ευαισθησία και η αυστηρότητα. Ευαισθησία χωρίς αυστηρότητα δεν επιτρέπει στον ηγέτη να πάρει δύσκολες αποφάσεις, να απαιτήσει και να επιτύχει υψηλές επιδόσεις. Αυστηρότητα χωρίς ευαισθησία κάνει τον ηγέτη ανελέητο.

Ο ηγέτης κυρίως γεννιέται, δε γίνεται. Τα περισσότερα ηγετικά χαρακτηριστικά είναι έμφυτα παρά επίκτητα.