Aşağıdakilerden hangileri psikolojinin araştırma tekniklerinden olan "Betimsel (Nitel) Yöntem" çeşitleridir?
Korelasyon (İki değişken arasındaki ilişki ya da ilişki miktari. Bağıntı, ilinti)
Gözlem (1. Doğal Gözlem / 2. Sistenatik Gözlem)
Test (Zeka, Kişilik, İlgi, Yetenek Testleri)
Deney (İki durum, olay ya da değişen arasındaki neden-sonuç ilişikini açıklamak amacıyla kullanılır)
Etnografik Çalışma (Gelişim sürecinde kültürel yapının etkisidir)
Anket (Tarama)
Olay (Vaka) İnceleme (Bireyin geçmişi, ailesi, çevresindekilerle ilişkileriyle ilgili derinlemesine bilgi toplanır)
İçebakış (İç Gözlem) - Birey kendi duygu ve düşüncelerini karşısındaki kişiye ya da danışmana yansıtmasıdır. Birey öznel ve yanlış bilgiler verebilir.
Biyografi (Bir insanın başka bir insanın hayatını araştırmasıdır)
Mülakat (Yüzyüze gerçekleşen görüşme ve konuşmalardır)
ÖRNEK: Yorgunluğun ders başarısı üzerindeki etkisini incelemek istenen bir deneyde 20 kişilik öğrenci grubunun yarısını futbol maçına götürüyorlar. Diğer yarısını da sınıfta bekletiyorlar. Daha sonra her iki gruba da sınav yapılıyor. Sınavın yapılacağı ortamın özelliklerine (ışık, sıcaklık, gürültü) dikkat ediliyor.
Yukarıdaki örneğe bakarak aşağıdaki eşleştirmelerden doğru olanları işaretleyiniz.
Bağımsız Değişken: Yorgunluk
Bağımsız Değişken: Ortam ve Özellikleri (Işık, sıcaklık, gürültü)
Ara Değişken: Ortam ve Özellikleri (Işık, sıcaklık, gürültü)
Bağımlı Değişken: Futbol Maçı
Bağımlı Değişken: Ders Başarısı
Deney Grubu: Maça giden, yorulan grup
Kontrol Grubu: Maça giden, yorulan grup
Kontol Grubu: Maça gitmeyen, sınıfta bekleyen grup
Deney Grubu: Maça gitmeyen, sınıfta bekleyen grup
Ara Değişken: Yorgunluk
Herhangi bir deneyde, etkisi incelenen sonuç üzerinde etkili olan (etkileyen) neden durumundaki değişkenlerdir. Bir denemede değiştirdiğiniz koşuldur. Kontrol ettiğiniz değişkendir.
Ara Değişken
Bağımsız Değişken
Bağımlı Değişken
Herhangi bir deneyde etkisi incelenen sonucu etkileyen diğer değişkenler olarak bilinir. (Yaş, zeka, cinsiyet, çalışma ortamı ve çalışma ortamı özellikleri gibi)
Üzerinde deney yapılmayan, deney grubunu karşılaştırdığımız gruptur.
Kontrol Grubu
Deney Grubu
Değişkenlerden ikisinin de birlikte artıp azaldığı korelasyon ilişkisine ne denir?
ÖRNEK: Alkol aldıkça kanser olma riskinin artması.
Pozitif Korelasyon (Doğru Orantı)
Negatif Korelasyon (Ters Orantı)
Nötr Korelasyon
Değişkenlerden biri artıp diğeri azalıyorsa hangi tür korelasyondur?
ÖRNEK: Dikkat arttıkça hata oranının azalması.
Deneysel yöntemde bağımsız değişken düzenlenir, ayarlanır. Farkların önem derecesinde ise bağımsız değişken olduğu gibi ele alınır. Deneysel yöntem "yapaydır", farkların önem derecesi ise "doğaldır"
Farkların Önem Derecesi "sebep-sonuç" ilişkisi kurmaz, sadece kestirimde bulunur.
Farkların Önem Derecesi bir İstatiksel Yöntem türüdür.
W. Wundt tarafından kurulan, "Zihin nedir, nasıl bir yapıya sahiptir?" sorusunu sorarak psikolojinin yöntemi "içebakış" olmalıdır diyen, psikolojinin konusunu "bilinç", amacını ise "bilince ait öğeleri" incelemek olarak belirleyen ekol hangisidir?
Yapısalcılık ekolü (Structuralizm)
İşlevselcilik ekolü (Fonksiyonalizm)
Varoluşçu ekol (Egzistansiyalizm)
Davranışçılık ekolü (Bihevyorizm)
Aşağıdakilerden hangileri "İşlevselcilik (Fonksiyonalizm)" ekolünün özelliklerindendir?
J. Dewey, W. James, Harvey, Carr temsilcileri arasındadır.
Darwin'in evrim kuramından etkilenmişlerdir.
Wertheimer, Koffka, Köhler, K. Levin temsilcileri arasındadır.
Zihin boş bir levhadır demişlerdir.
Uygulamalı psikolojiyi başlatmışlardır. Zihnin ve davranışın işlevleri üzerinde durmuşlardır.
Yapısalcılardan farklı olarak zihinsel yapıdan çok işlevleri üzerinde durmuşlardır.
"Zihin ne işe yarar?" sorusunu sormuşlardır. Bu onların "pragmatik" yanlarını da göstermektedir.
"Deney", "gözlem" ve bütün "bilimse araştırma" yöntemlerini kullanmışlardır.
Öğrenme, motivasyon, problem çözme gibi "bireyin çevreye uyumunu" kolaylaştıran konular üzerinde çalışmışlardır.
İnsan davranışlarını uyaran-tepki (U-T) zinciri içinde incelemişlerdir.
- Temsilcileri: J. Watson, Pavlov, Thorndike, Skinner - İnsanı belirli uyaranlara tepki veren bir makine gibi görmüşlerdir. (U-T Zinciri) - Öğrenme psikolojisiyle ilgili önemli çalışmalar yapmışlardır. - Zihin boş bir levhadır. - Yöntem olarak "deney ve gözlemi" kullanmışlardır. - Kalıtımı ve bilişsel süreçleri eleştirmiş, "çevreyi" savunmuşlardır.
Yukarıda özellikleri verilen psikoloji ekolü aşağıdakilerden hangisidir?
Bütüncül ekol (Gestaltcılık)
İnsancıl ekol (Hümanistik)
İşlevsecilik ekolü (Fonksiyonalizm)
-Temsilcileri: Wertheimer, Koffka, Köhler, K. Levin -Davranışlar "algı, düşünme, dikkat, unutma, kavrama, bellek" gibi bilişsel süreçlerle açıklanmalıdır. -Davranışçılık ekolün tepki olarak çıkmıştır. -Algı yasaları ve içgörüsel öğrenme (kavrama) üzerinde durmuşlardır.
Psikanalitik ekol (Psikodinamik)
Bütüncül ekol (Gestaltçılık)
Bilişsel ekol (Kognitif)
- Temsilcileri: Piaget, Gagne, Miller, Neisser, Gestalt ekolü. - İnsan davranışlarını belirleyen "zihinsel süreçlerdir" (Dikkat-algı-bellek-düşünme) - İnsan uyarıcıları pasif olarak değil aktif olarak alıp işleyen, anlamlandıran bir canlıdır.
Nörobiyolojik ekol )Nörofizyolojik)
Wundt, zihin, içebakış
Yapısalcılık
İşlevsecilik
Bilişselcilik
J. Dewey, zihnin işlevi, yarar, çevreye uyum, problem çözme
İşlevselcilik
Psikodinamik
Gestaltcılık
Wertheimer, Koffka, bütün, algı, bellek, pragnanz, tümdengelim
Gestaltçılık
Egzistansiyalizm
Davranışçılık
Gelişim, daima tek yönlü "pozitif" değişimlerdir. Değişim ise "çift yönlüdür", pozitif de olabilir negatif de olabilir.
Her gelişim bir değişimdir ama her değişim bir gelişim olmayabilir.
ÖRNEK: Emekleme, yürüme, koşma: Gelişme Saç dökülmesi, cilt kırışması, okuma yazma öğrenme: Değişme
Organizmanın ya da bir organın kendisinden "beklenen görevi yapabilecek düzeye gelmesine" OLGUNLAŞMA denir.
Buna aşağıdakilerden hangileril olgunlaşma için geçerlidir?
Olgunlaşma çevre şartları ile hızlandırılabilir.
Olgunlaşma çevre şartları ile hızlandırılamaz.
Olumsuz çevre şartları (hastalıklar, kötü beslenme) olgunlaşmayı geciktirebilir.
Bir becereyi beklenen zamandan önce yapamama durumu olgunlaşmayla ilgilidir.
Olgunlaşma öğrenmenin ön koşullarından biridir.
Olgunlaşma sadece niceliksel değişimlerdir.
Olgunlaşma ile oluşan davranışlar öğrenmedir.
Olgunlaşma göreve hazır hale gelmektir.
Olgunlaşma "yaş-zeka-sinir sistemi" koordinasyonundan oluşur.
Bireyin; yürüyecek, dik duracak, ses çıkaracak, kalem tutacak, makas kullanabilecek, soyut düşünebilecek düzeye gelmesi olgunlaşmaya örnektir.
Bireyin büyümesi, belli gelişim görevlerini gerçekleştirebilecek düzeye gelmesi ve öğrenme yoluyla bunları gerçekleştirebilecek duyuşsal özelliklere (ilgi, tutum, güdü) ve ön öğrenmelere sahip olmasına ne denir ?
Büyüme + Olgunlaşma + Ön Öğrenmeler + İlgi, Tutum, Güdü = ?
Hazırbulunuşluk
Güdülenme
Değişim
Olgunlaşma
Kritik Dönem
"Terkar" ve "yaşantı" sonucu davranışlarda oluşan nispeten "kalıcı" davranış değişiklidir.
Büyüme + Olgunlaşma + Hazırbulunuşluk + Çevre ile Etkileşim = ?
ÖRNEK: Yazı yazma, araba sürme.
Büyüme
Refleks
Öğrenme
Değişme
Kalıtım
nicelik, boy uzunluğu, elbise, pantolon
nitelik, belli bir düzeye gelme
ilgi, tutum, ön bilgi, istek, güdü
Genetik özelliklerin çevre ile etkileşimi ortaya çıkan, bireyin genetik yapısının dışarıdan gözlenebilen kısmıdır. Kalıtım ve çevrenin ürünüdür.
ÖRNEK: Göz rengi, saç rengi, fiziki özellikler gibi
Genotip
Fenotip
Adaptasyon
Varyasyon
Cinsiyeti belirleyen kromozomlardır. (1 çit bulunur)
Gonozom
Otozom
Vücut özelliklerini belirleyen kromozomlardır (22 çift bulunur)
Aşağıdakilerden hangi seçenekteki bilgiler doğrudur?
Anne: XX Baba: XY
Anne: YY Baba: XX
Anne: XY Baba: XX
Anne: XY Baba: XY
Anne: XX Baba: YY
"Çevre faktörü" doğumla birlikte değil, "doğum öncesinde" annenin yaşantılarıyla başlar.
Kritik Dönem (Duyarlı Zaman Aralığı - Zamanlama) için aşağıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
NOT: Kritik dönem denildiğinde akla kalıtım değil "çevre" gelmelidir: Çevresel uyarıcı ve olaylar, anne-baba davranışları, okul programları ve yaşantılar.
Büyümenin kritik dönemi: 1 yaş civarı
Okuma yazmanın kritik dönemi: 6-7 yaş civarı
Büyümenin kritik dönemi: 3 yaş civarı
Konuşmanın kritik dönemi 1 yaş civarı
Konuşmanın kritik dönemi: 2 yaş civarı
Aşağıdaki verilerden hangileri "GELİŞİM İLKELERİ"ndendir?
Gelişim hem kalıtım hem de çevreden etkilenir
Gelişim bir bütündür
Gelişim baştan ayağa doğrudur: Önce baş sonra kol ve bacakla gelişir.
Gelişim içten dışa (merkezden çevreye) doğrudur: Önce iç organlar, sonra dış organlar gelişir.
Gelişim genelden özele doğrudur: Önce kaba motor kaslar sonra ince motor kaslar gelişir.
Gelişimde bireysel ayrılıklar yoktur.
Gelişim bazı dönemlerde yavaşlayıp bazı dönemlerde hızlanmaz. Gelişim hızı her zaman aynıdır. Gelişim nöbetleşe değildir.
Gelişim bir süreçtir ve yordanabilir
Gelişim düzensiz bir sıra izler.
Gelişim ilkeleri evrenseldir, değişmezdir. Gelişim sıralaması değişmez, zamanlaması değişir.
Havighurst'a göre "Son çocukluk dönemi (6-12 yaş)" sorunları hangileridir?
Altını ıslatma
Parmak emme
Kardeş kıskançlığı
Okulu reddetme
Yalan söyleme
Başkasının eşyasını izinsiz alma
Aşırı duygusallık
Kimlik bunalımı
Cinsel İlgili
Ali'nin boyunun uzaması
Büyüme / Gelişim / Değişim
Olgunlaşma / Gelişim / Değişim
Öğrenme ( Gelişim / Değişim
Sadece değişim
Murat artık soyut düşünebiliyor
Öğrenme / Gelişim / Değişim
Sadece değişimdir.
Ahmet dört işlemi yapıyor
Sadece değişim.
Hasan kaza geçirmiş, beyin hasarı olmuş.
KPSS sorularında "bebeklik dönemi" 0-2 yaş için anahtar kelimeler "dünyaya uyum sağlamaktır."
Havighurst'un "Gelişim Görevleri" ile ilgili olarak verilenlerden doğru olanları işaretleyiniz.
"Bebeklik dönemi" 0-2 yaş için anahtar kelimele "dünyaya uyum sağlamaktır."
"İlk çocukluk dönemi" 2-6 yaş için anahtar kelime "dünyaya uyum sağlamaktır."
"İlk çocukluk dönemi" 2-6 yaş için anahtar kelime "kendini tanımadır."
"İlk çocukluk dönemi" 2-6 yaş için anahtar kelime "sosyalleşmedir."
"Son çocukluk dönemi" 6-12 yaş okul çağı için anahtar kelime "sosyalleşmedir."
"Ergenlik dönemi" 12-18 yaş için anahtar kelimeler "kimlik kazanmadır."
"Genç yetişkinlik dönemi" 18-35 yaş için anahtar kelimeler "kimlik kazanmadır."
Bireysel büyüme ve gelişme süreklidir.
Bir dönemin gelişim döneminin hazırlığı önceki dönemden başlar.
Belli kültürde yaşayan bireyler benzer gelişim evrelerinden geçerler.
Diş çıkması
Bu konu tartışmalı bir konu :)
Olgunlaşma, bir işi fizyolojik, psikomotor ve zihinsel olarak yapabilecek düzeye gelmektir.
Organizmanın kas ve sinir olarak gelişmesini ifade eder.
Olgunlaşmanın temelinde "kalıtım" vardır.
Öğrenme, çevre ve yaşantılar "olgunlaşmanın" seyrini ve sırasını değiştirebilir.
Büyüme iç organlarda da gerçekleşir.
Büyümenin değerlendirilmesinde temel ölçüt kişinin yaşıdır.
Psiko-motor kavramında
"psi" kısmı bilişsel,zihinsel, kontrol, koordine kavramlarını kast eder. "motor" kısmı kaslar ve gücü ifade eder.
Psikomotor: Kontrol ve koordine edilebilen kas gücüdür.
5 yaşındaki Ali'nin gömlek düğmelerini ilikliyememesi?
