Dirywiad neu ddadelfeniad creigiau yn y fan a'r
lle
Rhan fwyaf i'w wneud ag elfennau o'r
tywydd
Hindreuliad yn gallu fod yn ganlyniad o
weithgareddau planhigion ac anifeiliaid
Diffyd symudiad yw'r gwahaniaeth
rhwng hindreuliad ac erydiad
Hindreuliad
Ffisegol
Rhewi-dadmer
Mewn ardaloedd gwlyb mae dwr yn
treiddio i mewn i'r holltau yn y craig
Tymheredd yn cyrraedd 0c, yn rhewi ac
yn ehangu gan lledu'r hollt
Crisialu
Halen
Dwr halen yn casglu rhwng
mandyllau
Wrth grisialu, maen achosi gwasgedd yn y
craig ac yn achosi iddynt chwalu'n raddol
Gwlychu a Sychu
Dwr y mor yn gwlychu'r craig (Clau a Sialc fel
arfer) ac wrth sychu, mae craciau'n ffurfio
sy'n gwanhau'r craig ymhellach
Hindreuliad
Cemegol
Toddiant
Mwynau (megis Sodiwm Clorid)
yn hydoddi yn y dwr ac yn
ymosod ar y mwynau o fewn y
craig a'i cracio
Carbonadu
Wrth llosgu tanwyddau ffosil yn
rhyddhau CO2, ac felly mae'r glaw
yn cynnwys y cemegion hyn
Mae'r cemegion yn y glaw yn
ymosod ar y craig
Hindreuliad Biolegol
Gweithred
Biolegol
Mae hyn yn ymwneud gyda'g anifeiliaid,
yn enwedig organebau morol
Er enghraifft, mae gwymon yn glynu wrth greigiau a gall
fod gweithred y mor yn ddigon i achosi'r gwymon
symudol dynnu ymaith greigiau rhydd oddi ar wely'r
mor
Mas
Symudiad
Ble mae deunydd yn cwympo oddi ar llethrau o
ganlyniad i ddylanwad disgyrchiant
Enghreifftiau o fas
symudiad
Tirlithriad
Cylchlithriad
Craiglithriad
Prosesau
Erydiad
Gweithred
Hydrolig
Pan mae grym noeth y dwr yn
datgysylltu darnau rhydd o graig
Sgrafelliad
Pan mae'r clogwyn neu tir yn cael
ei erydu a'i threulio gan llwyth y
mor
Athreuliad
Pan mae creigiau a chlogaeni sydd wedi'u erydu yn
cael eu treulio gan yn llai. Mae'r creigiau yn cael ei
treulio wrth iddynt taro yn erbyn ei gilydd
Cyrydiad
Pan mae mae'r cemegion yn y dwr yn cyrydu'r
llwyth
Ffurfiant Morydiau a
Mordyllau
Morydiau
(Geos)
Holltau llinol o fewn clogwyni
arfordirol
Yn ffurfio o ganlyniad i erydiad
gwahaniaethol ble mae ffawt yn
cael ei erydu i ffurfio cilfach
Mordyllau (Blowholes)
Hollt fertigol sy'n cysylltu ogof gyda brig
y clogwyn
Ffurfio o ganlyniad i weithred hydrolig, ble mae
tonnau'n trapio ac yn cywasgu aer tu fewn i ogof, nes
fod to'r ogof yn cael ei hollti