Uppruni mannsins:

Talið er að fyrstu mennirnir hafi komið fram fyrir u.þ.b. 8-14 milljónum ára.
Hinn laghenti maður, Homo habilis: kom fram fyrir 2 milljónum ára, notaði frumstæð verkfæri

Hinn upprétti maður, Homo erectus: kom fram fyrir 1.5 miljjónum ára, gat kveikt eld og smíðað vönduð verkfæri,

Neanderdalsmaðurinn, Homo neanderthalsensis: kom fram fyrir um 200 þúsund árum.
Nútímamaðurinn: (Cro-magnon maðurinn), Ber nú tegundar heitið Homo sapiens sapeins þ.e. hinn viti borni maður. Talinn hafa komið fram fyrir 200 þúsun árum en varð einráður á jörðinni fyrir 30 þúsund árum (þá var Neanderdalsmaðurin útdauður)

Nútímamaðurinn:
-Lifði fyrst í veiðimanna- og safnarasamfélögum

-Hóf hjarðmannsku og pálbúskap fyrir 10-12 þúsund árum

-Hór akuryrkju fyrir 5-6 þúsund árum

Maðurinn hefur ekki fengitíma (pörun hans er ekki bundinn við neinn sérstakan árstíma)
→ varanleg tengsl

Afkvæmi mannsins þurfa langa umönnun

→verkaskipting kynjanna

Áunnið atferli: lært atferli

Áskapað atferli: stýrt að meðfæddum eðlishvötum.

Aðlögun mannsins að náttúrunni er fremur menningarleg en líkamleg.

Aðlögun mannins að náttúrunni er fremur menningarleg en líkamleg

Menning: Í menningu felast allar hugmyndir, viðmið, tákn, gildi og færni sem fólk hefur fengið frá eldri kynslóðum og sem það reynir að koma áfram til skila, oft í nokkuð breyttri mynd, tilkomandi kynslóða.

Hlutlæg menning, efnisleg menning: Allir þeir áþreifanlegu hlutir eða munir sem maðurinn hefur skapað og gefið merkingu, t.d. stóll, bíll, bók og hús.

Huglæg menning: Ólutbundið sköpunarverk mannsins eins ot tungumál, trúarbrögð, siðir og reglur.

Aðlögun mannins að náttúrunni er fremur menningarleg en líkamleg

¿Hvernig breytist menningin?
-Uppgötvanir

-Uppfinningar

-Útbreiðsla nýjunga

Gildi og viðmið eru skyld hugtök.

Gildi: Eru hugmyndir sem segja til um hvað sé gott, rétt og æskilegt.

-Oftast nafnorð og eru oftar algild.
Gildismat: Samanstendur af þeim gildum sem hver og einn

heldur í heiðri

Viðmið: Eru reglur sem segja okkur hvernig við eigum að haga okkur við mismunandi aðstæður.

-Oftast sagnorð+nánari útskýring, Tengjast siðum og venjum og eru

mjög afstæð.
Óskráð viðmið: Hættir og reglur hversdagslífsins sem fólk

er vanið á að gera. t.d. bora ekki í nefið á almannafæri, mæta

á réttum tíma og stefnumót o.s.frv.

Skráð viðmið: Lög og reglur sem skylt er að fara eftir.

Félagslegt taumhald: Aðferðir sem samfélagið notar til að stuðla að því að viðmið þess séu virt. Notað til þess að farið sé eftir viðmiðum og gildum samfélagsins.

Viðgjöld: Félagslegu taumhaldi er framfylgt með viðgjöldum. Geta verið jákvæð og neikvæð og einnig formleg og óformleg.

Dæmi um:

Jákvæð formleg viðgjöld: Stúdentsskírteini, orðuveitingar

verðlaun.

Jákvæð óformleg viðgjöld: Hrós, bros, klapp á bakið

Neiðkvæð formleg viðgjöld: Fengelsisvist, dauðadómur, sekt.

Neikvæð óformleg viðgjöld: Illt auga, óþægilegar

athugasemdir, hunsun.

Þjóðhverfur hugsunsarháttur: Viðhorf sem byggjast á því að heimabyggðin sé eini mælikvarðinn á siði annarra hópa, að það sem viðkomandi hefur alist upp við sé réttara, betra, skynsamlegra og merkilegra en það sem meðlimir annarra hópa eða þjóða hafa tileinkað sér.

- s.s. finnast allt ómögulegt sem ekki er eins og maður er vanur

Menningarsjokk: Menn fá menningarsjokk þegar menning þeirrar þjóðar sem þeir heimsækja kemur þeim óþægilega á óvart.
-þættir sem hafa áhrif á menningarsjokk eru m.a. : Lykt,

matur, útlit, samskiptahættir.

(menningarleg) Afstæðishyggja: Engin viðmið eru algild og því verður að: skoða siði og hugmyndir annarra hópa útfrá þeirra eigin menningu í ljósi þeirra viðmiða og gilda sem ÞAR ríkja.

-Hún leggur áherslu á mikilvægi þess að skilja einhverja

ákveðna menningu út frá henni sjálfri en dæma hana ekki út

frá eigin menningu.
-Afstæðishyggja eykur skilning á öðrum hópum

Ekki sama að skilja og samþykkja.

Tungumálið: Kemur þekkingu frá einni kynslóð til annarrar

-Mikilvægur þáttur í menningu hverrar þjóðar

-Er afurð mannlegra athafna og kringumstæðna

-Hefur áhrif á og mótast af því hverning fólk túlkar heiminn

Orðræða: Hvað er sagt og hvað ekki og hvernig er það sagt.

Helen Keller

-Bæði heyrnarlaus og blind.

-Hún eignast mál 7 ára

-Hún eignaðist kennara sem kenndi henni orð, það gerði hún með því að leggja hendur hennar yfir hlutinn og síðan stafa tákn í hendi hennar

Hnattvæðing

Aukin tengsl milli fólks, svæða og landa.
Viðskipti/samskipti sem þekkja engin landamæri.

Hugmyndafræði fyrirtækja sem líta á allan heiminn

sem einn markað.
-Afleiðing hnattvæðingarinnar: Líf fólks um víða veröld

verður æ einsleitara :(

Hnattræn hugsun: Felst í að skoða heiminn allan og hvert einstakt samfélag útfrá heildinni

Lífskjaralisti Sameinuðu þjóðanna: (Human Developement Index)
Raðar þjóðum eftir lífslíkum, lengd skólagöngu og þjóðartekjum á mann AÐ MEÐALTALI.

-Fjórir flokkar :

Mjög þróuð, 15% mannkyns

Þróuð 15% mannkyns

Meðalþróuð 51% mannkyns

Vanþróuð 19% mannskyns

Lífkjaralistinn:

Mjög þróuð lönd

-1. Noregur

-13. Ísland, Lönd með lík lífskjör og Ísland:

- 12.Suður Kórea

- 13. Hong Kong

- 15. Danmörk

- 16. Ísrael

Þróuð lönd

-55. Rússland
-85. Brasilía

Meðalþróuð lönd

-101. Kína

-136. Indland

Vanþróuð

Í neðsta sæti

-186. Níger, (ath. ekki Nígería!)

Hnattræn vandamál: Vandamál sem snerta allan heiminn.

t.d. Fátækt, hungursneið, stríð, kynþáttahatur, þjóðernishreinsanir, kúgun, loftlagsbreytingar, landvegseyðing og mengun

-Tollabandalög ríku langdanna (NAFTA og ESB) vernda þegnanna þannig að hnattvædd vandamál bitna mest á íbúum fátækra ríkja.

Vestræn menning og varningur hefur breiðst út um heiminn vegna efnahagslegra yfirburða.

Framleiðindur frá Asíu, S-Ameríku og Afríku geta síður markaðsett sínar vörur og menninu á heimsvísu.

	Created by bjarturob over 10 years ago

Félagsfræði (2. Kafli - Menningin) Note on Menningin, created by bjarturob on 21/03/2014.

Menningin