SEIN_2

Nodos de los diagramas

• BIGARREN ERREPUBLIKA ETA GERRA ZIBILA

• AURREKARIAK

• BIGARREN ERREPUBLIKA

• GERRA ZIBILA

• 1898ko krisi monarkikoa Erregeorde Maria Kristina (emakumea)

• Berrezarkuntzaren krisia

• Espainiak hauek galdu zituen mugimendu independentistak hasi zirelako:

• Kuba AEB-k gerra deklaratu Espainiari eta Espainiak Kubari uko eta independizatu

• Filipinak eta Puerto Rico AEB-ko kolonia bihurtu

• mugimendu intelektuak hau sortu zen:

• Erregenerazionismoa:(Joaquin Costa buru) Espainiako koroak galerak izan zituen eta indarra galdu zuen eta horren ondorioz erreformak proposatu

• hiru krisi:

• 1930ean hau berrezarri zen:

• 1917ko krisia

• Bartzelonako Aste Tragikoa Bartzelonan herri matxinada gertatu. Klase herritarraz osatutako tropak marokora gerrara bidali zituzten. Aberatsak soldadutza ez egiteko ordaindu 

• Langile- mugimenduaren erradikalizazioa

• 1930ean Primo de Riveraren diktadura (estatu kolpea eman konstituzioa bertan behera gorteak desagertu alderdi politikoak eta sindikatuak desegin) 1876ko Konstituzioa (monarkiarekin kendu eta 1930 berrezarri diktadura bukatzean)  Diktadura amaitu eta hauteskundeak antolatu eta politikari erreublikar sozialista eta katalanistak Donostiako Ituna sinatu zuten monarkia erortzeko eta Bigarren Errepublika hasten da

• Etapak:

• Biurteko Kontserbadorea (1933-1935)

• Biurteko Erreformista

• Behin- betiko gobernua eta 1931ko Konstituzioa

• Fronte Popularra    (1936)

• gertaera nagusiak:

• gertaera nagusiak:

• gertaera nagusiak:

• 1931an udal- hautsekundeak egin ziren. Errepublikanoek irabazi zuten. Emaitza jakitean, Alfonso XIII.a behin- behineko gobernu bat eratu zen. Donostiako Ituna sinatu zuten alderdiek osatu zuten gobernu berria eta Niceto Alcalá Zamora izendatu zuten presidente. Gorteek 1931ko Konstituzioa egin zuten eta erregimen erabat demokratikoa ezarri zuten. Dibortziatzeko askatasuna eta gizonezkoen eta emakumezkoen sufragio unibertsala onartu. Erlijio ofizialik ez. Kontzientzia- askatasuna eta hezkuntza laikoa jasotzeko eskubidea aitortu. Eskualde autonomoak srtzeko aukera onartu. Onura publikoko ondasunak desjabetu eta hezkuntza publikoa sustatu.

• Ezkerreko alderdi politikoak (sozialistalk, komunistak, errepublikar ezkertarrak eta indar nazionalistak) elkarturik aurkeztu ziren 1936ko hauteskundeetara, Fronte Popular izenarekin. Eskuinean, Jose Calvo Sotelo eta Primo de Rivera (Falange Espainola joera faxistako alderdiko buru) indarra hartu. Gobernu berriak erreformen politikari ekin zion berriro ere eta 1934ko Urriko Iraultzako presoak askatu zituen. 1936an gizarte gatazkak ugaritu: eliza suteak, grebak eta falangisten eta langile militanteen gatazkak. Militar batzuk errepublikaren aurka konspiratu. Eskuineko pistolariek Castillo tenientea hil.  Afrikako iparraldean Espainia trpoak altxatu eta Gerra Zibila hasi zen.

• Manuel Azaña izendatu zuten gobernuko presidente. Azañak erreformak egiten jarraitu zuen: Nekazaritza- erreforma hasi zen (Ekoizpena handitu eta nekazarien bizimodua hobetu). Kataluniari autonomia eman zitzaion (Generalitatea sortu zen). Erreforma militar bat egin zen. Lan- erreformak egin ziren (Gutxieneko soldatak eta istripu aseguroak ezarri). Hezkuntza erreformatu zen. Ezkontza zibila eta dibortzioa arautu ziren. Sanjurjo jenerala estatu-kolpe bat egiten saiatu zen.

• Azañak dimititu egin zuen eta hauteskunde berriak egin ziren. Errreformak aldatu edo indargabetu. CEDA Jose Maria Gil Robles buru zuela. Centro eskuinak irabazi zuten. Cedaren laguntzarekin Alejandro Lerrouxen Alderdi Erradikala iritsi zen gobernura.1934ko Urriko Iraultza ekarri. Iraultzak arrakasta Asturiasen. Kataluinan, gobernu autonomoa matxinadara gehitu. Iraultza amaitu ondoren, gobernua krisian.

• Matxinatuak

• Errepublikanoak

• hauek zituzten kontrolpean:

• hauek zituzten kontrolpean:

• Gaztelako iparraldea, Galizia, Extremadurako ipar- mendebaldea, Andaluziako mendebaldeko hiri batzuk, Nafarroa, Balearrak (Menorca izan ezik) eta Kanariak hartzen zituzten

• Aragoiko zati handi bat, Espainiako iparraldea (Nafarroa izan ezik), Kataluina, Levante ingurua, Madril eta ia Andaluzia osoa hartu

• bi bando aurrez aurre

• gertaera nagusiak:

• ondorioak

• Estatu kolpea eta Espainaren zatiketa. 1936ko Uztailean Afrikako armadaren altxamendua penintsulara igo zen. Sansurjo, Franko eta Mola antolatu zuten estatu kolpea. Karlistak, monarkikoa, kontserbadoreak, falangistak eta elizaren zati bat babesten zuten.

• Giza ondorioak

• Ondorio ekonomikoak

• Errefuxiatuak, bombardaketak eta errepresaliak.

• Gosea, merkatu beltza eta arrazionamendua

• Azpieguren eta garraiobideen suntsiketa

• hiru etapa:

• Madrilgo gudua

• Gerraren amaiera

• Iparraldeko frontea