NUTRIZIOA

1. Atalak

   Nota:

   • Elikagaiak Substantzia Elikagarri Bihurtu. Ahoan Asi Uzkian Bukatu10-12 m
   1. Digestio Hodia

      Nota:

      • Hemendik Elikagaiak Pasa.
      1. Ahoa
      2. Faringea
      3. Heste Gorria
      4. Urdaila

         Nota:

         • Hiruzpalau Ordu. 1'5L Jatean Handitu.
      5. Heste-Meharra

         Nota:

         • Orduak
      6. Heste Lodia

         Nota:

         • Egunak
      7. Uzkia
   2. Guruin Eratxekiak

      Nota:

      • Substantzia Azidoak Bota.
      1. Listu Guruinak

         Nota:

         • Listua Bota.
      2. Gibela

         Nota:

         • 1'6kg. Handiena Astunena.
      3. Pankrea
2. Digestio prozesua
   1. 1-. Murtxikatzea

      Nota:

      • Elikagaiak txikitzea
   2. 2-. Listuztaketa

      Nota:

      • Elikagaiak listuarekin nahastu. Boloa osatu.
   3. 3-. Irensketa

      Nota:

      • Mihiak boloa faringera bota. Faringetik eta hestegorritik, urdailera.
   4. 4-. Urdaileko digestioa

      Nota:

      • Boloari likidoa bota. Kimoa osatu.
   5. 5-. Hesteetako digestioa

      Nota:

      • Kimoa hestemeera. Pankreak, Gibelak eta Hesteak kimoa kilo bihurtu.
   6. 6-. Substantzia elikagarriak xurgatu

      Nota:

      • Heste meharreko hormetan, hestebiloak kiloko substantzia elikagarriak odolera pasatu. Odolaren bidez gorputz osora.
   7. 7-. Gorozkiak osatzea

      Nota:

      • Elikadura-hondarrak heste lodira joan. Ura xurgatu.Azken hondarrak gorozkiak osatzen eta uzkitik kanporatu.

Nota:

• Oxigenoa lortu. Zeluletara. Karbono dioxidoa kanporatu.

1. Birikiak
   1. Uzkurtu eta zabaldu
   2. Oso babestuta
      1. Pleura
      2. Kaxa-torazikoa
      3. Diafragma

         Nota:

         • Muskulo bat. Kaxa-torazikoaren oinarria.
2. Birika-albeoloak

   Nota:

   • Karbono dioxidoarekin oxigenoarekin trukatu.
   1. Mahats forma.
      1. Horma finak

         Nota:

         • Odol kapilarrekin inguratuta
3. Arnasbideak

   Nota:

   • Airea birikietara. Birikietatik kanporatu.
   1. Atalak
      1. Ahoa eta Sudur-Hobiak
      2. Faringea
      3. Laringea
      4. Trakea
      5. Bronkioak
      6. Bronkioloak
4. Arnasketa
   1. Arnasbehera

      Nota:

      • Driafragma igo, kaxa tororaxikoko giharrak lasaitu eta birikiak uzkurtu.
      1. Airea kontrako bidea:

         Nota:

         • Kanporatu, birika-albeoloetatik, arnasbideen bidez.
   2. Arnasgora
      1. Airea-sudur hobietatik
         1. Mukiak eta iletxoak airea:
            1. Garbitu, berotu eta hezetu
               1. Birika-arbeoloetara
      2. Giharrak uzkurtu
         1. Diafragma jaitsi
            1. Birikiak airez bete
   3. Gas-trukea
      1. Oxigenoa kapilarren odolera

         Nota:

         • Kapilarren bidez eta odoleko karbono dioxidoa, arbeoloek barnean duten airera.

Nota:

• Hondakinak bota iraits eta arnas sistematik. Elikagaiak eta oxigenoa banatu.

1. Atalak
   1. Bihotza

      Nota:

      • Ukabilaren tamainako organo bat. Pixkat ezkerrago. Odola gorputz osora bombatu. 
      • Lau utzune bi aurikula eta bi bentrikulu. Eskuineko aurikula eskuineko bentrikuluarekin. Beste aldean aldrebez.
   2. Odol hodiak

      Nota:

      • Odola hemndik pasatzen da. Arteriak, arterioloak, zainak, benulak eta kapilarrak.
      • Arteriak bihotzetatik atera eta gorputz osora odola eraman. Arterioloetan zatitu eta arterioloak kapilarretan. Kapilarren hormak finak, substantzia-trukea egiteko.
   3. Odola

      Nota:

      • Likido gorrixka da. Odol-hodietan zehar mugitzen da.
      1. Plasma

         Nota:

         • Ura zatirik handiena, substantzia disolbatutak ditu.
      2. Globulu gorriak

         Nota:

         • Oxigenoa biriketatik zeluletara. Karbono dioxidoa zeluletatik biriketara.
      3. Globulu zuriak

         Nota:

         • Organismoa infekzioetatik babestu.
      4. Plaketak

         Nota:

         • Zauriak xerratzen dituzten koaguloak osatu.
   4. Odol hobiak

      Nota:

      • Kapilarrak pilatu benulak osatu eta benulak zainak. Zainak odola bihotzera itzultzen dituzte.
2. Odolaren zirkulazioa

   Nota:

   • Bikoitza da. Bi aldiz igarotu ibilbide osoa egiteko.
   1. Zirkulazio handia

      Nota:

      • Odol oxigenatua bihotzetik ehun guztietara. Oxigenoa utzi eta karbono dioxidoa jaso.
      1. 1

         Nota:

         • Ezkerreko aurikulak oxigenoa biriketako odola jaso, arnasketaren bidez.
      2. 2

         Nota:

         • Odola zelula guztietara. Zeluletan trukea: Substantzia elikagarriak eta oxigenoa utzi. Hondakinak eta dioxido karbono jaso.
      3. 3

         Nota:

         • Odola kaba zainetik itzuli ezkuineko aurikulatik sartu. Ekiten zaio zirkulazio txikiari.
   2. Zirkulazio txikia

      Nota:

      • Odola biriketara birika-arterien bidez. Olbeoloetan oxigenoa odolak hartu. Bihotzera itzuli.
      1. 4

         Nota:

         • Odola eskuineko aurikulatik bentrikulura, bihotzetik birika-arterien bidez biriketara.
      2. 5

         Nota:

         • Birika albeoloetan beste truke: odola karbono-dioxidoa utzi. Oxigenoa hartu.
      3. 6

         Nota:

         • Bihotzera itzultzen da odola. Berriro ekiten zaio zirkulazio handiari.

Nota:

• Hondar substantziak kanporatu

1. Iraizketa
   1. 1

      Nota:

      • Prozesua hasi hondar substantziak dituen odola giltzurrunetara iristean. Giltzurrun arterietatik. 
   2. 2

      Nota:

      • Odola filtratzen da banandu egiten dira substantzia gehienek.
   3. 3

      Nota:

      • Substantziak uretan disolbatu eta gernua osatu.
   4. 4

      Nota:

      • Ureterrek giltzurrunetatik gernu-maskurira gernua han pilatzen da.
   5. 5

      Nota:

      • Maskuria bete, pixa egiteko beharra sentitu. Uretatik husten da.
2. Gernu-aparatua
   1. Atalak
      1. Gernu-bideak

         Nota:

         • Gernua eraman kanporatu arte. Gernu bideak:
         1. Ureterrak

            Nota:

            • Giltzurrunetatik ateratzen dira. Gernu-maskurira eraman.
         2. Gernu-maskuria

            Nota:

            • Ureterren amaieran. Gernua pilatu.
         3. Uretra

            Nota:

            • Hodi forma.  Gernua kanporatzen du.
      2. Giltzurrunak

         Nota:

         • Bizkar ezurren bi aldetan. Gerrialdearen gainetik. Odola filtratu.Gernua sortu.
   2. Gernua

      Nota:

      • Ur eta hondar substantzien nahastea.
3. Izerdi-guruinak

   Nota:

   • Azal guztietatik daude. Batez ere: kometa, besapeak, esku-ahurrak eta oinazpiak. Izerdia kanporatu.
   1. Izerdia

      Nota:

      • Uraren eta hondar-substantzien nahastea.  Gure gorputzaren tenperatura erregulatzen laguntzen du. Guruin bakoitzak hodi bat poro bakoitzera. Poro horretatik atera.