Mihizka bikoitzeko musika
tresnarik sinpleena, landare
edozuhaitz adarrekin egiten dena. Bi zulo ditu.
Txanbela
Nota:
Zuberoako dultzain txikia. Haizezko musika tresna,
mihizka bikoitzekoa. Zazpi zulo ditu, sei aurrealdean
eta bat atzekaldean.
Dultzaina
Nota:
Osagaiak: Mihi bikoitzeko pita, kainaberazko bi mihi
metalezkotudel bati lotuta. Nota aldaketarako zortzi zulo.
Nafar Gaita
Nota:
Pita, tutua etanota emateko eta aldaketarako zuloak
dultzainak bezala.
Zuberoako txirula
Nota:
Txistua baino laburragoa 25cm ingurukoa, eta soinu zorrotzagoa.
Hiru zulo ditu, bi aurrekaldean eta bat atzekaldean. Txirulla, ttuntunaz lagundurik jo.
Txistua
Nota:
Txistua, hiru zuloko (hirurak behealdean ditu;bi
aurrekaldean eta bat atzekaldean) moko-flauta
zuzena da.
Alboka
Nota:
Kainaberazko bi hodiz eta haien buruetan
itsatsitako bi behi adar zatiz osatuta dago.
Trikitixa
Nota:
XIX.mendearen bukaeran indarrez sartu zen. Txirula eta
atabalarekin edo dultzainak eta panderoak laguntzen diote.
Perkusiozkoak
Ttunttutun-a edo danburria
Nota:
Erresonantzia kaxa eta 6 hariz osatuta dago. Makilatzo batez kolpatzen jotzen da. 80 zentimetro inguruko luzeera du, 10-17 zentimetrotako zabalera eta 5 zentimetrotako sakonera.
Txalaparta
Nota:
Makila labur batzuez jotzen diren bi oholez osatuta. Horizontalki dauden oholtzak 2 metro edo 2,5 metro inguruko luzera dute.
Tobera
Nota:
Metro terdi bi metrotako luzera du. Bi muturretatik zintzilik dauden sokekin heltzen da. Batek, ("bia" deitzen zaiona) erritmoa markatzen du, besteak ("pikatzailea" edo "errepika" deitzen dena) "biak" egiten duena egiten du.
Tronpa edo musugitarra
Nota:
Giltza zahar baten itxura, erdian bibratzen duen altzairuzko mihizka bat du. Hortzen artean jartzen da. Batez ere Durangoaldean.
Menbranadunak edo larruzkoak
Danbolina
Nota:
Txistua laguntzeko jotzen da, eskuineko eskuan makiltxo batekin jo eta erritmoa markatzen da.
Atabala
Nota:
Bi makiltxoez txandaka jotzen da. Egurrezko gorputza eta larruzko tapak ditu.
Txistulariei laguntzeko jotzen da.
Panderoa
Nota:
Eskuz eta atzamarrekin jotzen da. Beste instrumentuekin batera jotzen da.