EUSKAL HERRIKO MUSIKA TRESNAK-helene

Nota:

• -bibratzen duen elementua soinu tresnaren gorputza denean deritzo - soinua sortu dezakenten materialez egina

1. MENBRANADUNAK EDO LARRUZKOAK
   1. danbolina

      Nota:

      • -menbrafonoa -txistua laguntzeko erabiltzen da -txistulariak txistua ezkerrarekin jo eta danbolina eskubiarekin erritmoa markatzeko -atabala baina altuagoa et estuagoa
   2. atabala

      Nota:

      • -bi makiltxoz jotzen den menbranafonoa -egurrezko gorputza -goian eta behean animalia edo plastikozko larruak -goiko larru lodiagoa ez apurtzeko behekoa pordoiduna -txistua eta dultzaina lagundu
   3. panderoa

      Nota:

      • - eskuekin jotzen den menbranfonoa -hasieran trikitisa panderu hutsez dantzatu eta kantatu eta gehien bat emakumeek erabili
2. ttunttuna

   Nota:

   • - txirularekin batera jo -erresonantzia kutxa eta 6 hariz osatuta -makiltxo batekin kolpatuz jo -80cm luzera 10-17cm zabalera 5 cm sakonera
3. txalaparta

   Nota:

   • -makil batzuekin jo -bi ohol horizontalean jarriak2-2,5 cm luzera eta 5cm zabalera -bi otarren gainean jarri eta artean lastoa -bi jotzaile ttakun edo ttakunttun eta errena edo urguna
4. tobera

   Nota:

   • --bi lagunen artean  1,5-2 metroko metalezko hodia heldu - bi jole, bakoitzak 30 cm-ko metalezko bi burni zirirekin kolpatuz jo -bi jotzaile bata bia eta errepika, errepikak biak egiten duena errepikatu -eztei aurretik mutil taldea andregaiari exte aurrean kantatuz jotzen da -kloplalariak palanka joaldiaren artean abesten du.
5. tronpa

   Nota:

   • - antzinako musika tresna -giltz zahar baten itxura eta erdian bibratzen duen altzairuzko mihizka -hortzen artean jarri eta metalezki mihia mugitu, ahoa erresonantzia kaxa moduan -gehien bat durangoaldean jo

Nota:

• aire zutabe bat gordetzen duen hodi edo ontzi bat -aire hori bibrarazteko beharrezkoa den eragilea

1. txistua

   Nota:

   • -hiru zulo, hirurak behealdean -moko flauta zuzena -talde finko bezala: 1go txistua 2. txistua (biak danbolinarekin) solbotea eta atabala
2. zuberoako txirula

   Nota:

   • - hiru zuloko flauta zuzena -zuberoan jo -25cm inguru - egurrezkoa da -ttunttunaz lagundurik jotzen da
3. dultzaina

   Nota:

   • - mihi bikoitzezko pita - kainaberazko bi mihi metalezku tudel bati lotuta -tudela tutuan sartu mihiak lotu eta bibrazioak tutura bideratu -zortzi zulo - tutuak konikotasun irregularreko forma
4. nafar gaita

   Nota:

   • -pita tutua eta zuloak dultzaina bezala -tutua eta pita lotzen dituen mutur batean txapadun katea dute
5. txanbela

   Nota:

   • - gaur egun ia galduta -zuberoako dultzain txikia - mihi bikoitza - egurrezkoa zazpi zulo 6 aurrean eta bat atzean
6. sunprinua

   Nota:

   • - mihi bikoizteko musika tresna sinpleena -landare edo zuhaitz adarrez egina (urritza) -batzuetan mihizka szal zati berarekin egiten da besteetan aparte -doinu nagusia durunbele da
7. alboka

   Nota:

   • -kanaberazko bi hodiaz eta muturrean itsatsitako bi behi adar zatiz osatuta dago -adar andiak pabiloi funtzioa- txikia putz egiteko erabiltzen da -arnasketa zirkularrarekin jotzen da
8. trikitixa

   Nota:

   • - txirula eta  eta atabalarekin taldea osatu -dultzaina eta panderoak lagundu -XIX mendearen bukaeran indarrez sartu