-Euskal Herriko musika tresnak

Nota:

• Bibratzen duen elementua soinutresnaren gorputza bera dfenean esaten da musika tresna bat perkusiozkoa dela. Aparteko tintaketarekin behar ez duen eta soinua sortu dezaketen materialarekin egina.

1. TTUNTTUNA

   Nota:

   • Europako toki askotan jotzen da. Erresonantzia kutxa eta 6 hariz osatuta dago. Makiltxo batez kolpatzen da. Gaur egun herri dantzetarako erabiltzen da.
2. TXALAPARTA

   Nota:

   • Aintzinako euskal musika tresna. Makila labur batzuez jotzen da eta bi oholez osatuta dago. Bi jotzaile, horizontalki jarriak dauden bi ohol jotzen dituzte bakoitzak bi makilekin. Bakoitzak erritmo desberdina jotzen du: batek "ttakun" izenekoa eta besteak "errena" edo "urguna".
3. TOBERA

   Nota:

   • Bi lagunen artean airean edukitzen duten metalezko palanka edo hodia da. Bakoitzak metalezko bi burni zuri dituela kolpatuz jotzen da. Festa giroa ere bada. Altzairuzko palanka, 30cm bi burni zirik eta bertsolariak osatzen dute.
4. TRONPA

   Nota:

   • Aintzinako musika tresna da. Giltza zahar baten itxura eta erdian bibratzen duen altzairuzko mihizka du.Hortzen artean jartzen da; metalezko mihia eta masailak mugituz armoniko desberdinak lortzen dira.Durangoaldean jotzen da gehien.

Nota:

• Haizezko musika tresna bezala ere ezagutzen direnak dira. Bi elementu dituzte: aire zutabe bat gordetzen duen hodi edo ontzi bat eta aire hori bibrarazteko beharrezkoa dugun eragilea.

1. TXISTUA

   Nota:

   • Hiru zuloko moko-flauta zuzena da. Aintzinako txistuak hezurrezkoak edo zurezkoak izaten ziren.
2. ZUBEROAKO TXIRULA

   Nota:

   • Hiru zuloko "flauta zuzenen" taldekoa da. Gaur egun Zuberoan eta festetan erabiltzen da.
3. DULTZAINA

   Nota:

   • Mihi bikoitzeko pita, kainaberazko bi mihi metalezko tudel bati lotuak.Tudela tutuan sartzen da,konikotasun irregularreko forma du eta zortzi zulo ditu.
4. NAFAR GAITA

   Nota:

   • Dultzainak bezalako pita, tutua eta nota emateko eta zulo berdinak ditu. Katea-txapa Nafarroako gaitaren artean zaharra ere bada.
5. TXANBELA

   Nota:

   • Zuberoako dultzain txikia da, Euskal Herrian ia galduta dagoena.. Haizezko musika tresna, mihizka bikoitzekoa, egurrezkoa eta zazpi zulokoa. Kantutegian dugun musika erarik zaharrena.
6. SUNPRIÑUA

   Nota:

   • Mihizka bikoitzeko musika tresnarik sinpleena. Euskal Herrian urritzaren azalez egiten da. Bi zulo ditu eta bere doinuari "durunbele" deitzen zaio.
7. ALBOKA

   Nota:

   • Haize musika tresna da, artzain girokoa. Kainaberazko bi hodiz eta haien buruetan itsatsitako bi behi adar zatiz osatuta dago. Arnasa aldin berean hartuz eta botaz jotzen da.
8. TRIKITIXA

   Nota:

   • Euskal Herriko herri soinu-tresna berriena."Infernuko hauspoa" ere deitu ohi zaio.
9. MENBRANADUNAK EDO LARRUZKOAK
   1. PANDEROA

      Nota:

      • Eskuz edo atzamarrez jotzen da. Autore zaharrek dote hasieran trikitix pandero hutsarekin kantatzen eta dantzatzen zela eta emakumeek erabiltzen zutela batez ere.
   2. DANBOLINA

      Nota:

      •  Tradizionalki oso hedatuta dagoen musika tresna da. Atabalaren adabaki eta tentsore-sistema bera ditu, baina altuagoa eta estuagoa da. 
   3. ATABALA

      Nota:

      • Bi makiltxoz txandaka jotzen den menbranofonoa da.Egurrezko gorputza du eta larruzko edo plastikozko "larruak" eramaten ditu bai azpik aldean bai goikoan.