-Cruthaitear na tonnta de thoradh ar gluaiseach na
gaoithe thar chraiceann an uisce.-tarlaionn tonnta
mar gheall ar an bhfrithchuimilt idir an ghaoth
dromchla na farraige.-meadaionn an tonn ag brath ar
neart na gaoithe agus reim na farraige.-cruthaitear
camog san uisce.- cruthaitear tonncruth.-gluaiseann
an tonncruth chun tosaigh an aon treo leis an ngaoth
Tonnta scriosacha: -tarlaionn siad
in aimsir stoirmiuil.-ta alan
fuinneamh acu.-culchaise laidir
Tonnta togalacha:-tarlaionn siad in
aimsir sochair.-nil aon fuinneamh
acu.-borruisce laidir
Proiseisi creimeadh na farraige.
gniomhu hiodralach: buaileann se in aghaidh an costa
aer comhbhruite: pleascann aer amach as scaoilteanna na carraigeacha
Scriobchaitheamh: nuair a phiocann na tonnta
carraigeacha suas agus iad a bualdh in aghaidh an
costa
abhainneacha
Céim na hóige: méid uisce beag,
abhann cúng, grádán gearr,uisce ag rith
go tapa
Céim na scothaoise: grádán min, úrlár an
ghleann nios leithne,tosaionn an abhainn
ag lúbadh
Ceim na seanaoise: gradan/talamh cothrom, urlar
an ghleann cothrom+leathann, nios mo uisce,
abhann ag taisteal nios moille, abhann ag lubadh
nios mo
Abhainneacha: is iad abhainneacha na
gniomhai o thaobh cruth a thabhairt dar
tirdhreach
Tearmai: foinse: an ait a dtosnaionn an
abhainn, cursa: an bealach a thogann an
abhainn nuair a ritheann se isteach san
fharraige, craobh abhainn: sruth no
abhainn a theann isteach in abhainn nios
mo na i, Cumar: an pointe ina theann an
craobhabhainn isteach san abhainn, Beal
abhainn: an pointe ina theann an abhainn
isteach sa loch nó farraige.