Κάθε αρχείο είναι ένα αντικείμενο με όνομα.

Στις ονομασίες των αρχείων, γίνεται διάκριση μεταξύ πεζών και κεφαλαίων γραμμάτων σε όλα τα λειτουργικά συστήματα.

Η προέκταση αρχείου στο MS-DOS έχει όριο 3 χαρακτήρες ενώ στο UNIX αποτελεί απλή σύμβαση και το ΛΣ δεν επιβάλλει να υπάρχει σε κάθε αρχείο.

Η δόμηση των αρχείων ως ακολουθίες byte χωρίς εσωτερική δομή χρησιμοποιείται μόνο στο UNIX και εισάγει πολλούς περιορισμούς στα προγράμματα.

Η δόμηση των αρχείων ως ακολουθίες εγγραφών σταθερού μήκους χρησιμοποιείται κυρίως όταν εμπλέκεται είσοδος/έξοδος.

Η δόμηση των αρχείων σε δέντρα εγγραφών με κλειδιά τοποθετεί τα έγγραφα σε μια σειριακή λίστα.

Οι κύριοι τύποι αρχείων είναι τα κανονικά αρχεία, οι κατάλογοι, τα ειδικά αρχεία χαρακτήρων και τα ειδικά αρχεία μπλοκ.

Τα αρχεία κειμένου ASCII προτού εμφανιστούν ή εκτυπωθούν περνάνε από ειδική επεξεργασία.

Τα δυαδικά αρχεία έχουν εσωτερική δομή που εξαρτάται από το πρόγραμμα που θα τα χρησιμοποιήσει.

Το λειτουργικό σύστημα δεν είναι ανάγκη να γνωρίζει κανέναν τύπο αρχείου εκ των προτέρων.

Η πρόσβαση στα αρχεία γίνεται σειριακά ή τυχαία.

Τα χαρακτηριστικά (μεταδεδομένα) των αρχείων είναι τυποποιημένες πληροφορίες για το αρχείο οι οποίες είναι κοινές για οποιοδήποτε σύστημα.

Οι λειτουργίες διαχείρισης αρχείων είναι create, delete, open και close.

Οι λειτουργίες τροποποίησης αρχείων είναι read, write, append, seek, get attibutes, set attributes, rename, clear και copy.