Question | Answer |
Beta laktam hringur | |
6-aminopenicillin sýra. Notað til hlutsmíðaðra framleiðslu penicillin afleiða | |
Benzylpenicillin (penicillin G). Ekki stöðugt í meltingarvegi, bara í stungulyfi. Hefur enga steríska hindrun og því viðkvæmt fyrir beta laktamasa. Litlar aukaverkanir. Aðal ofnæmisvaldur af penicillinum. | |
Phenoxymethylpenicillin (penicillin V) Viðkvæmt fyrir beta laktamasa, engin sterísk hindrun. Súrefni á hliðarkeðjunni gerir það stöðugra í meltingarveginum. Öflugt við streptókokkum. | |
Cloxacillin. Stóri phenylhringurinn hindrar aðgang beta laktamasa. Þröngt virknisvið | |
Ampicillin. NH2 hópurinn getur prótónast sem gerir því kleyft að komast inn í sumar gram neikvæðar bakteríur. Breiðvirkara en benzylpenicillin. Annar aðal ofnæmisvaldur af penicillinum. | |
Amoxicillin. NH2 hópurinn getur prótónast. OH hópurinn auðveldar upptöku úr meltingarveginum. Viðkvæmt fyrir beta laktamasa. Gefið með beta laktamasa hindra td klavúlan sýru. | |
Klavúlan sýra. Flokkur 1 af beta laktamasa hindrum. Lítil sem engin sýkladrepandi virkni. Heldur beta laktamasa uppteknum svo penicillin geti verkað. | |
Carbapenem grunnbygging. Flokkur 2 af beta laktamasa hindrum. Hefur smá sýkladrepandi áhrif | |
Thienamycin. Breiðvirkt sýklalyf sem verkar sem beta laktamasa hindri. Afleiða af carbapenem. Óstabílt í lausn. | |
Imipenem. Breiðvirkt fúkalyf á gram já og neikvæða sýkla. Afleiða af Thienamycini. Mun stabílla en thienamycin. | |
2-cephem. Grunnbygging í flestum cephalasporum (hefur tvítengi) | |
Cephalasporin grunnbygging | |
Cephalosporin C. Oftast notað til að framleiða hlutsmíðuð cephalosporin. Klofnar við NH tengi í stöðu 7. | |
Cefalexín. Fyrsta kynslóð. Notað per os. Methýl hópur í stöðu 3 eykur sýruþol. NH2 hjálpar því að komast gegnum porin göng. | |
Cefuroxim. Önnur kynslóð. Methooximino hlutinn (N-O-CH3) veitir stöðuleika fyrir beta laktamasa. | |
Cefotaxime. Þriðja kynslóð. NH2 hópurinn getur prótónast og þá kemst það inn í gram neikvæða | |
Cefixime. Þriðja kynslóð. 40-50% aðgengi. Fyrsta cephalosporin sem er ekki ester og nýtir annað flutningskerfi. Notað við flóknum sýkingum. | |
Cefepime. Fjórða kynslóð. Ekki notað per os. Breiðvirkara. Sýkingar í kviðarholi, heila og lungum. | |
Sulfazecin. Monobaktam fúkalyf. Hefur veika sýkladrepandi verkun. OCH3 hópurinn stöðgar hringinn fyrir beta laktamasa | |
Aztreonam. Monobaktam fúkalyf. Efnasmíðað frá grunni. | |
Gentamicin. Stungulyf. Virkt á gram neikvæða stafi. Tengist 30S og hindrar próteinmyndun. | |
Netilmicin. Alvarlegum sýkingum td kviðarholsýkingar, blóðsýkingar. Tengist 30S og hindrar próteinmyndun. | |
Neomycin. Sýkingar í meltingarvegi, húð, augu og eyrum, svo því er ætlað að verka frekar staðbundið. Tengist 30S og hindrar próteinmyndun. | |
Tetracýklín grunnbyggin. | |
Klórtetracýklín. Lélegt frásog. Ekki lengur notað hér á landi. | |
Oxytetracýklín. Bara notað í smyrsli. | |
Tetracýklín. Alveg eins og klórtetracýklin nema án Cl. Notað við bólum og rósroða. | |
Doxycýklín. Mest notað í dag. Hlutsmíðað út frá Oxytetracýklíni. Stöðugra gegn sýru og basa. Frásogast 95% úr meltingarvegi. | |
Minocýklín. Virkasta tetracýklínið. Frásogast 100%. Notað á mótstöðuga gram jákvæða sýkla. | |
Vancomycin. Pólýpeptíð. Tvær sykrur. Bara gefið í æð þar sem þetta er peptíð. | |
Daptomycin. Hringtengt lípópeptíð. Notað við alvarlegum sýkingum vegna gram jákvæðra sýkla. Afskautar frumuhimnu bakteríunnar. | |
Gramicidin. Notað í augu og eyru | |
Polymyxin B. Notað í smyrsli. Veldur nýrnaskemmdum ef það kemst inn í blóðrásina. | |
Erythromycin. Makrólíði. Óstabílt undir PH 4 ss í maga. Sett í sýruhjúpað form. Virka formið er A formið. | |
Clarithromycin. Hefur OCH3 hóp sem Erythromycin hefur ekki. Aukið oral aðgengi. | |
Azithromycin. Hefur N í hringnum! Sýrustöðugra. Minni áhrif á CYP450 | |
Lincomycin. | |
Klindamycin. Afleiða Lincomycins. Hefur Cl í stað OH. Getur haft slæm áhrif á meltingarveginn vegna fjölgunar ákveðinnar þarmabakteríu. Binst 50S og hindrar próteinmyndun | |
Linezolid. Efnasmíðað, nýr verkunarmáti. Virkt á fjölónæma gram jákvæða. Bara nota ef búið er að gera næmispróf. Hindrar 70S. | |
Chloramphenicol. Hefur nitrobenzen hring sem er óvanalegt fyrir náttúruefni. Óstöðugt í vatni. Binst 50S og hindrar próteinmyndun. | |
Ciprofloxasín. Mest notaða kínólón lyfið. Blokkar DNA gýrasa. | |
Ofloxacín. Betra aðgengi en ciprofloxasín. Blokkar DNA gýrasa | |
Metronidazol. Hlutsmíðað. Verkar bara á frumdýr/bakteríur sem þurfa ekki súrefni. Forlyf. Cídal verkun. Myndar hvarfgjarnt milliefni sem binst óafturkræft við DNA frumdýrsins. | |
Pentamidin. Notað fyrirbyggjandi einu sinni í mánuði við PCP | |
Vermox. Benzimidazol efni. Stoppar frumuskiptingu í orminum með að koma sér í meltingarveg þeirra. | |
Pyrivinium pamoate. Notað við njálg. Lamar öndunarensím. Drepur ekki. Verkar staðbundið. | |
Lindane. Skordýraeitur. Aðeins notað útvortis sökum uppsöfnunarhættu. | |
Permathrin. Notað á lús. Drepur 70% af nitum líka. telst til skordýraeiturs. Truflar Na+ göng og veldur dauða á nokkrum mínútum. | |
Malathion. Drepur lús og nit. Skordýraeitur. | |
Klórókín. Fyrirbyggjandi við malaríu. | |
Hydroxyklórókín. Notað fyrirbyggjandi við malaríu. | |
Primakín. Notað til að hindra endurkomu malaríu | |
Trimetoprim. Ensímhindri í fólatsýrumyndun frumdýra | |
Artemisinin. Notað í combi meðferðum við malaríu. Peroxíð brúin er nauðsynleg fyrir virkni. | |
Proguanil. Notað með Atovaquone við malaríu | |
Atovaquone. Notað með Proguanil við malaríu. | |
Amfótericín. Pólýen efni. Býr til holur í frumuhimnuna svo hún lekur. Bara notað í æð. Léleg vatnsleysni sökum langrar fitukeðju. Amínóhópurinn er basískur og sýru hópurinn súr. Notað við lífshættulegum innvortis sýkingum. | |
Nyastatin. Alveg eins og amfótericín nema það vantar eitt tvítengi á fitukeðjuna. Frásogast ekki úr meltingarvegi og er notað í mixtúrur. Gefið til að fyrirbyggja sveppavöxt við sýklalyfjameðferðir. | |
Caspofungin. Hlustmíðað lípópeptíð. Lípó eiginleikar sökum langrar fitukeðju. Nýr verkunarmáti. Lélegt per os aðgengi. Lítið eitrað. Fáar milliverkanir. | |
Ekónazól. Ekki til inntöku | |
Míkónazól. Ekki til inntöku. Alveg eins og Ekónazól nema með einu fleiru Cl | |
Ketókónazól. Breiðvirkt sveppalyf. Gefið per os. Helst á Candidasis. | |
Flúkónazól. Minni áhrif á lifur, skilst að mestu út óbreytt með þvagi. | |
Vorikónazól. Breiðvirkt tríazól efni. Notað á ífaranadi sýkingar hjá ónæmisbældum. | |
Posakónazól. Til meðferðar ífarandi sýkinga. Hemur ergósteról framleiðsluna. | |
Gríseófúlvín. Léleg vatnsleysni. Fyrsta sveppalyfið við naglasvepp. Static verkun. Hindrar mítósu. | |
Terbinafin. Notað við nagla og húðsvepp. Hindrar squalen ensím sem hindrar tengingu ergósteróls í frumuhimnu. | |
Amorolfín. Lakk á neglur við svepp. Hindrar lífsamsetningu ergósteróls. | |
Timetoprim. Folat reduktasa hemill. Hindrar myndun fólínsýru. Notaða á þvag og lungnasýkingar. | |
Prontosil. Fyrsta súlfalyfið. Virkar bara in vivo hefði aldrei sýnt virkni in vitro. | |
Súlfanílamíð. Umbrotsefni Prontosil. Getur fallið út í þvagi og valdið nýrnaskaða svo það þarf að drekka mjög vel af vatni með. | |
Súlfasalizin. Frásogast lítið. Hannað fyrir sýkingar í meltingarvegi | |
Silfur súlfadíazín. Frásogast mjög lítið. Notað útvortis á brunasár. | |
Súlfamethoxazol. Notað í blöndu með Trimetoprim. Notað við eyrna, meltinga, þvagfærasýkinga. | |
Isoniazíð. Smíðað efni, er forlyf. Notað við berklum. Static áhrif þegar berklar eru í hvíld, cidal áhrif þegar þeir eru í vexti. Frásogast vel. Helmingur manna acetýlar þetta hægt og hinn hratt, passa upp á skammta. Lifraskemmdir ef tekið með Rifamycin. | |
Etambútól. Smíða lyf. Notað við berklum. Betra að hafa það í D ísómer upp á hlutfall milli verkunar og aukaverkana. Hindrar uppbyggingu frumuveggs. Verkar bara á berkla. | |
Rifampin. Tæmdi berklahælin. Veldur rauðum líkamsvessum. Breiðvirkt sýklalyf, líka notað við holdsveiki. Hindrar RNA polymerasa og hindra RNA nýmyndun. Cidal verkun. Miklar milliverkanir við lyf sökum áhrifa á lifrarensím. | |
Pyrazinamíð. Efnasmíðað. Notað í fjöllyfjameðferð við berklum. Óþekkt verkun. Þarf súrt umhverfi. | |
P-amínósalicýlsýra (PAS). Verkar svipað og súlfónamíð. Notað á berkla. Hindrar myndun fólínsýru. | |
Streptomycin. Minnst notaða berklalyfið í dag sökum aukaverkana á heyrnartaug og nýru. Ónæmi myndast líka fljótt |
Want to create your own Flashcards for free with GoConqr? Learn more.