Buztinak nagusi direnez, erliebea
landazabal pixka bat uhinduz osatuta
dago. Eta horizontala da.
MATERIALA
Buztina, kareharri eta itsas
margaz osatuta dago.
¿NOIZ SORTU ZEN?
Mendikate Betikoekiko paralelo da, eta
haien, Sierra Morenaren eta Ozeano
Atlantikoaren artean dago.
EBROKO SAKONUNEA
¿NOIZ SORTU ZEN?
Pirinioekiko paralelo da, eta mendikate horrek, Iberiar
sistemak eta Kataluniako kostaldeko mendikateak
ixten dute sakonunea.. Eta horizontala da.
MATERIALA
Itsasoko eta kontinenteko materialak
ditu,
Hauek, era askotako erliebe-formak sortzen ditu,
gogortasunaren eta klimaren lehortasunaren
arabera:
Sakonunearen erdialdeko estratuak
FORMA
Estratu horizontalak dira.
MATERIALA
Kareharri gogorrekin buztin, marga
eta igeltsu bigunak txandakatzen dira.
UNITATE NAGUSIAK
Kareharria dagoen lekuetan,
mahaiz edo goi-lautadaz osatutako
erliebeak eratzen dira; material
biguna dagoenetan, berriz,
badlands deritzenak, eremuen
lehortasunagatik.
Pirinioen eta Iberiar sistemaren
mendi-magalak edo hegalak
MATERIALA
Konglomeratuz osatuta
daude; hau da, erliebe
menditsuetatik ibaiek
garraiatutako material lodi
eta gogorrez.
UNITATE NAGUSIAK
Riglosko mailoak, eta
Huescako eta Barbastroko
mendi-hobiak.
FORMA
Makurdura arinekoak dira.
Kanpo Mendilerroa
KATALUNIA KOSTALDEKO MENDIKATEA
FORMA
Berrogei kono baino gehiagoko eremu
bolkanikoa da, eta failek bereizten dute
Pirinioetatik.
MATERIALA
Iparraldeko zatia material paleozoikoz osatuta dago; Alpetar orogenian
altxatutako Katalunia-Balearretako antzinako mendigune hertziniarren
hondarrez, Hegoaldeko zatia Alpetar orogenian tolestutako kareharrizko lur
sekundarioz dago osatuta.
UNITATE NAGUSIAK
Mendikateak bi lerro ditu: bata, kostarekiko paralelo, garaiera txikikoa (Altos del
Garraf}; bestea, barnealdean, garaiagoa (Montseny, Montserrat). Itsasertz-
aurreko luzeratako sakonune edo fosa tektoniko batek bereizten ditu biak.
¿NOIZ SORTU ZEN?
Era tertziarioan eta kuaternarioan
sortu zen.
EUSKAL MENDIAK
MATERIALA
Pirinioaurreak luzatzen
dituzte gehienbat.
Horrenbestez,
kareharrizko arrokak dira
(Paleozoikoak).
FORMA
forma leunak eta altitude
moderatua dituzte.
UNITATE
NAGUSIAK
Mendilerro garaienak
Aralar eta Gorbea dira.
MENDIKATE BETIKOA
Mendikate Betikoak sakonunez bereizitako bi
mendi-sistemak egituratzen dituzte.
SAKONUNE INTRABETIKOA
MATERIALA
Material tertziarioekin bete zeN.
UNITATE NAGUSIAK
Klimaren
lehortasunagatik,
badlands- paisaia eratu
zen.
MENDIKATE SUBBETIKOAK
¿NOIZ SORTU ZEN?
Era Tertziarioan eratu ziren, itsasoak
fosa betikoan jaikitako material
sekundarioak tolestu zirenean. Afrikako
plaka eta Iberiar plaka hurbiltzearen
ondorioz..
MATERIALA
Material horietan,
gogorrak (kareharriak)
eta bigunak (margak)
txandakatzen ziren.
UNITATE NAGUSIAK
Mendikate horretako mendilerro
azpimarragarrienak Grazalema,
Ubrique eta Cazorla dira.
MENDIKATE PENIBETIKOAK
¿NOIZ SORTU ZEN?
Era Tertziarioan eratu ziren,
antzinako Mendigune
betiko-rifearra gaztetu zenean.
MATERIALA
Material
paleozoikoak ditu,
UNITATE NAGUSIAK
Erliebe horretako Sierra Nevadan daude
Iberiar penintsulako ;gailurrik garaienak:
Mulhacen -3479 m- eta Veleta mendiak.
PIRINEOAK
Pirinioek egitura konplexua dute.
(Erliebe askoz leunagoa da)
ARDATZA EDO EREMU AXIALA
¿NOIZ SORTU ZEN?
Antzinako Akitanian sortutako
mendigune hertziniarra da.
MATERIALA
Material
paleozoikoz
osatuta dago.
FORMA
Erliebe malkartsua
du, izotzaren
eraginaren ondorioz.
UNITATE NAGUSIAK
Eremu horretan daude
mendikateko mendi garaienak
(Maladeta mendiguneko
Aneto-3404 m-).
PIRINIOAURREAK
¿NOIZ SORTU ZEN?
Era Tertziarioko Alpetar orogenian eratu ziren,
Pirinioetako fosan jaikitako material sekundarioak
tolestu zirenean, eta eremu axialaren hegoaldean
daude.
MATERIALA
Kareharriz osatuta daude, eta
haien erliebea eremu axialekoa
baino leunagoa da, eta, gainera,
ez du hainbesteko garaierarik.
FORMA
Ardatzarekiko paralelo diren bi lerrotan
egituratzen dira: barnealdeko
mendilerroak eta kanpoaldeko
mendilerroak.
ERDIALDEKO SAKONUNEA
FORMA
Luzea eta estua da, eta Pirinioaurreko
kanpoaldeko eta barnealdeko mendilerroak
bereizten ditu.