Software librearen bihotza Linux
da. Linux ordenagailurako nukleo
libre baten izena da. Software
librearen nahiz kode irekizko
garapenaren adibiderik
entzutetsuena da.
HISTORIA
1983. urtean, Richard Stallman, GNU proiektua sortu zuen.
Proiektu honen helburua, Unix-ekin bateragarria zen sistema
eragilea sortu nahi zuen, askatasunez zabaltzeko
aukerarekin. 1985. urtean, FSF-a sortu zuen eta GNU-ren
lizentzia publikoa garatu zuen, hau heda zedin.
Soilik sistema-eragilea sortzea falta zen. Hau 1991. urtean
Linus Torvalds-ek sortu zuen.
DISTRIBUZIOAK
Zer dira?
Linux banaketa edo GNU/Linux banaketa bat Linux sistema
eragile bat instalatzeko erraztasunak ematen dituen
aplikazioen sorta da. Hauetako bakoitzak konfiguraziorako
tresna eta aplikazio ezberdinak eskaintzen ditu, guztien
oinarria Linuxen nukleoa den arren.
INSTALATZEKO AUKERAK
Zatikako instalazioa
Internetetik sistema eragilearen nukleo edo
kernela instalatu behar da eta hura osatzen
duten programak ere. Hau egiteko ezagutza
handi behar da
Distribuzio osoa deskargatu eta instalatu
Aukera hau hartzekotan, Kernela, programak, bibliotekak etab.
barne dauzka. Beraz, aukera askoz ere errazagoa da eta
instalatzeko orduan laguntza eskaintzen dizu.
LINUX PAKETE FAMATUENAK
FEDORA
Helburu orokorretarako sortu da
eta RPM-an oinarrituta dago.
Sistema egonkor bat bezala
ezagutzen da. Komunitate
internazional batek eguneratzen du
eta akatzak zuzentzen ditu.
SUSE
live CD bat atera zuen lehenengoa izan
zen, honek deskargatu gabe suse
erabiltzen uzten zuen CD-aren bitartez.
Horretarako Yast izena duen tresna
erabiltzen du. Enpreseen mundutarako
orientatuta dago.
MANDRAKE
Esperientzia gabeko
usuarioentzat orientatuta dago
eta modernoetariko bat da,
gainera KDE mahaigaina
erabiltzen du.
DEBIAN
Ez dago enpresa baten menpe;
komunitate handi baten menpe
dago eta partaideak ideiak ematen
saiatzen dira hobetzeko. Bertsio
hau bere osotasun eta
egonkortasunagatik ezaguna da
eta hedatuena izan daiteke.
UBUNTU
Debian-en oinarrituta dago eta
ordenagailu pertsonaletan oinarrituta
dago, baina serbidoreetarako
soporteak ere egiten ditu. Bere
helburua erbilpenean askatasuna,
errestasuna, instalazio erreza eta
aktualizazio erregularrak.
MAHAIGAIN MOTAK
Zer dira?
Windows eta Mac OS-en kasuetan mahaigain bakarra
daukate, eta gutxi gorabehera personalizatu daiteke.
Linux-ren kasuan, aldiz, hainbat mahaigain mota daude.
Erabilenak, GNOME eta KDE dira
GNOME
KDE
LINUX-REN
EZAUGARRIAK ETA
ABANTAILAK
Linux sistema tarea eta prozesu anitzekoa da.
Gainera sistema multiplataforma eta eramangarria
da. Erabiltzaile anitzeko sistema eragilea da, hau da,
hainbat erabiltzaileek erabili dezaketeela, baina
seguritate arrazoiengatik erabiltzaile root bakarra
dago. Sistema honen abantailen artean askartasun,
sendotasun eta estabilitatea nabarmentzen da