Materia

Anotações:

• Espazioa okupatzen eta pisatzen duten gauzak dira.

1. Masa

   Anotações:

   • Materiaren kantitatea da. Balantzarekin neurtzen da.
2. Bolumena

   Anotações:

   • Materiak hartzen duen espazio zatia da. Ontzi graduatuekin neurtzen da.
3. Dentsitatea

   Anotações:

   • Masa zati bolumena egiten duzu eta dentsitatea ematen dizu.
4. Tenperatura

   Anotações:

   • Esku bat hotza badago eta beste esku bat bero badago hotza dagoena bero biurtzen da eta bero dagoena hotza biurtzen da.

1. Likidoa

   Anotações:

   • Likidoek ontziaren forma hartzen dute. Bolumena konstantea dauka.
2. Gas

   Anotações:

   • Gasek ontziaren espazioa betetzen dute. Ontzi irekietan ihes egiten dute.
3. Solidoa

   Anotações:

   • Solidoek forma zehatza dute. Ez dute ontziaren forma hartzen. Bolumen konstante dauka
4. Beroa eta egoera Aldaketak
   1. Fusioa

      Anotações:

      • Solidoa likidoa
   2. Solidotzea

      Anotações:

      • Likidoa solidoa.
   3. Kondentsatzea

      Anotações:

      • Gas likidoa
   4. Lurruntzea

      Anotações:

      • Likidoa gas

1. Fisikoak
   1. Definizioa

      Anotações:

      • Itxura bakarrik aldatzen da; substantziak lehenengo bera izaten jarraitzen du aldaketaren ondoren.
   2. Adibideak

      Anotações:

      • Papera moztea. Grina urtzea. Gatza uretan disolbatzea. Beira puskatzea.
2. Kimikoak
   1. Definizioa

      Anotações:

      • Substantzia bat beste bat edo beste batzutan bilakatzen da; aldaketa molekula mailan gertatzen da.
   2. Adibideak

      Anotações:

      • Herdoiltzea. Egurra erretzea. Burdina eta sufrea berotzea. Bikarbonatoa eta ospina nahastea.
3. Nuklearrak
   1. Adibideak

      Anotações:

      • Erradiaktibitatea.  Fusio atomikoa.  Fusio nuklearra.  Izar eta Eguzkiaren  energia.
   2. Definizioa

      Anotações:

      • Atomoen nukleoen berrordenamendua,  atomo berriak sortzeko.

Anotações:

• Bi osagai edo gehiago nahasten dira.

1. Heterogeneoak

   Anotações:

   • Osagaiak oso errez bereiztu ahal dira.
2. Homogeneoak

   Anotações:

   • Osagaiak  oso zai bereizten dira.
   1. Disoluzioak
      1. Disolbatzailea

         Anotações:

         • Geien dagoen osagaia da.
      2. Solutoa

         Anotações:

         • Gutxien dagoen osagaia da.

1. Destilazioa

   Anotações:

   • Ipintzen duzu garagardoa ontzi batean eta eztaltzeko  termometro bat ipintzen duzu gero ur hotzatik pasatzen da eta azkenean halkola dago  ontzi batean eta garagardoa bestean.
2. Dekantazioa

   Anotações:

   • Zu daukazu olioa eta ospina nahastuta eta bereiztu nahi baduzu ontzi bat eta   inbutu berezi bat hartu behar duzu. Lehenengoz inbutuan ospina eta olioa ipintzen duzu eta gero ontzia behean ipintzen duzu. Gertatzen dena da olioa dentsitate gutziago daukanez behera joaten da.
3. Kristalizazioa

   Anotações:

   • Zu daukazu ura eta gatza nahastuta eta bereiztu nahi baduzu lehenengoz ura ontzi batean ipini behar duzu. Gero gatza botatzen duzu eta nahasten duzu. Amaitzeko sutan ipni behar duzu ehun graduraino ailegatzen denean eta gero gatza kristala moduan geratzen da.
4. Iragazketa

   Anotações:

   • Zu daukazu area eta ura nahastuta ontzi batean eta bereiztu nahi  duzu,  lehenengoz beste ontzi bat hartzen duzu eta bestearen behean ipintzen duzu. Bigarren hartzen duzu  iragazki paper bat eta bigarren ontziaren gainean ipintzen duzu. Amaitzeko buelta ematen diozu lehenengo ontziari eta area geratzen da inbutuan eta ura ontzian.
5. Bereizketa nuklearra

   Anotações:

   • Burdina badago iman batekin bereizten da.