Olerkigintzaren pizkundea

Euskaltzale elkartearen indar eta sortzeko ahalmenari esker.

Aitzolen bultzakadari esker.

Euskaltzale elkarteari eta Aitzolen ekimenari esker

Olerkiak Euskal Herriko biztanleei zabaltzea.

Olerkigintza sustatzeko.

Aurreko garaiko olerki idazleak zabaltzeko.

Olerkigintza sustatzea

Prosa sustatzea

Drama sustatzea

Lizardi,Lauaxeta, Orixe, Loramendi

Lauaxeta, Lizardi, Mirande

Lizardi, Mirande, Aresti

Lizardi, Lauaxeta, Mirande, Aresti

gerra garaia da.

gerra aurreko garaia da.

gerra osteko garaia da.

Euskaldun-fededun binomioa kritikatzea.

Erromantizismotik edaten duen abertzaletasuna aldarrikatzea.

Poesia herrikoia eta bertsolari-kutsua duena idaztea.

Galdera existentzialak egitea.

Goi-mailako poesia idaztea.

Guztiengana heltzeko moduko poesia idaztea.

Galtzen doazen ohituren nostalgia eta horiek berreskuratzeko guraria.

Kultura jasoaren jabe zen gutxiengo bati zuzenduriko poesia idaztea.

Norberaren buruaren eta sentimenduen adierazpenaren garrantzia.

Galdera gorenekoz arduratzeko joera.

Izadiaren eta itsas zein baserri-giroaren erakargarritasuna, hiriko inguruari kontrajarriz.

Aurreko idazleen estilo herrikoia eta bertsolari kutsua gutxitzea.

Estilo herrikoia eta bertsolari-kutsua.

Estilo herrikoia eta teknika.

Bertso neurriak eta teknika.

euskaldunak adoretu nahi zituen guztiengana heltzeko moduko olerkigintza sustatu zuten.

poesien estilo herrikoia eta bertsolari-kutsua zuena sustatu zuten.

kultura jasoaren jabe zirenentzako poesia sustatu zuten.

Zuzenbidean lizentziatu zen.

Teologia ikasi zuen eta apaiza izan zen.

Familiakoen enpresan lan egiten zuen

liburu bakarra idatzi zuen eta han argitaratu zituen idatzitako olerki guztiak.

Bi liburu idatzi zituen eta, gainera, beste olerki asko argitaratu zituen.

liburu bakarra argitaratu zuen, baina argitaratu gabe gelditutako olerkiekin beste liburu bat argitaratu zen.

1905ean jaio eta 1937an hil zen.

1864ean jaio eta 1937an hil zen.

1864ean jaio eta 1925ean hil zen.

Eguna egunkarian aritu zen kazetari.

RIEV aldizkarian lan egin zuen.

Poesiez gain eleberriak ere idatzi zituen.

Eskola erlijioso baten ikasi eta apaiza izan zen bizitza guztian zehar.

Kazetaria izan zen.

Euskaltzaindiaren fundatzaileetariko bat izan zen.

Bide barrijak eta Arrats beran

Auñamendiko lorea, Garoa eta Kresala

Arrats beran eta Biotz begietan

Sabino Aranak proposatutako bertso-egikerari jarraitu zion.

Garai hartako poesia europarra zuen eredu.

Txillardegiren ikerketak kontuan hartu zituen.

Euskara ulerterraza zerabilen, egunerokotasunean erabiltzen zena.

Garbizaletasunari jarraituz, idazkera oso fonetizatua eta neologismoz josia zerabilen.

Garbizaletasunari jarraituz, ez zuen H-rik erabiltzen bere idatzietan.

Europarren kezkak eta ardurak transmititzeko ahalegina egin zuen.

Euskal kulturaren apologia eginez, euskaldunen kezkak nabarmendu zituen.

Tradizioari eutsiz, ez zien Europako kezkei erreparatu.

Teknologia eta aurrerapenei buruz idatzi zuen bakarra izan zelako.

Idazle europar handiek bezala ardura eta kezkak transmititzeko ahalegina egin zuelako.

Gerrari buruz idazteari uko egin eta bizitzaren alderdi ederrak nabarmendu zituelako bere lanetan.

idazkera oso fonetizatua da.

sinboloak ugariak dira eta izadia edertasunaren agerpen gisa ageri da.

elipsien erabilera uler-zailtasuna eragiten du.

Biotz begietan eta umezurtz olerkiak

Biotz begietan eta eguberri txarrak

Umezurtz olerkiak eta bide barrijak

Euskara batu argi eta zuzenean idazten zuelako.

Egiazko maitasunik existitzen ez zela azpimarratzen zuelako behin eta berriz bere eleberrietan.

Estilo zehatza nabarmendu zuen, elipsiz beterikoa.

Garrantzi handia ematen dio eta edertasunaren adierazpen gisa erabiltzen du.

Ez dio ia garrantzirik ematen.

Oso garrantzitsua da izadia Lizardirentzat: sinboloen bihurtzen du eta hartan oinarrituz errealitatearen metaforak egiten ditu.

Idazkera fonetizatuaren eta neologismoen erabileran.

Elipsiz beteriko estilo zehatz eta trinkoaren erabileran.

Neologismoz beteriko estilo sintetikoaren erabileran.

Lizardi Tolosan jaio eta Zarautzen bizi izan zen.

Izadia sinbolo bihurtzen zuen Lizardik, metaforak eginez.

Ez zuen inoiz berreskuratu ume garaian galdutako euskara.

1905-1937

1933-1975

1915-1968

1925-1975

Euskaldun zaharra izanik, zeharo barneratua zituen euskara eta euskal literatur tradizioa.

Luzaroan merkataritza-ikasketak egin eta kontable aritu arren, garaiko euskal kulturako pertsonaiarik garrantzitsuena izan zen.

Euskaldun zaharra izanik, ez zuen ongi baloratzen euskara batua.

Poesia sozialagatik

Poesia politikoagatik

Poesia erromantikoagatik

Garaiko kezkei erantzunez gazteleraz aritu zen.

bere lanak hainbat euskalkitan idatzi zituen besteak beste, lapurtera klasikoan eta bizkaieraz.

gutxiengo kulturaletik urrun eta gehiengo xehetik hurbil egoteko poesia euskara batu argi eta zuzenean idatzi zuen.

Miranderena

Txomin Agirrerena

Lizardirena

Harri eta Herri izan zen

Euskal Harria izan zen

Azken Harria izan zen

poesia sinbolista ageri da: sinbolo eta motiboen ugaritasuna medio, poesia oso konplexua eta iradokiorra. Bestalde, Bibliak pisu handia du lan horretan.

poesia soziala ageri da: gizatasuna eta sozialismoa oinarri, poeta herri jazarri eta isiduaren ahotsa da.

euskal tradizioa eta Europako koronte garaikideak uztartu zituen.

Euskal tradizioa eta Europako korronte garikideak uztartu zituen

Euskal tradizioa eta Europako korronte garaikideak kritikatu zituen

Erromantizismoaren iturritik edan zuen eta izadiari garrantzia eskaini zion.

izadia erabili zuen gai bezala, izadiaren pertsonifinazioa.

burgesiaren diruzaletasuna gutxiestea.

Hizkera zuzena, umorea, ironia fina eta gizartearen izaera zentzugabeaz eta giza duintasunaz karguaraztea helburua izatea.

Zeharo berritzailea da, gaietan ( momentuko arazoak), baina euskal sustrai tradizionaletara lotua, bai neurtitz modura (askea) bai hizkeran (herrikoia).

Hainbat lan eta motibo errepikatzen ditu bere lanetan: egia, justizia, bakea, askatasuna, etab.

Bere askatasun nahiak eraginda, sarritan, bere lanetan ideia faxistak ageri dira.

Sinbologia berrituz garrantzia berezia dute etxeak ( herria, hizkuntza, izena, familia, iragana, etorkizuna) eta harria ( historiaurreko garai mitiko, eredugarri, harmoniatsu eta utopikoaren ispilu.

Kristau aurreko tradizio europarretik kutsu paganoko sinbolo eta motibo eder eta baikorrak erabili zituen bere lanetan.

Poeta etorkizun hobearen iragarletzat du, baina zenbaitetan utopia ez ezik, ezkortasuna ere nabaria da bere lanetan.

1972an Zuberoan

1910ean Bilbon

1925ean Parisen

1972.urtean gaixotu eta hil egin zen.

1925an gaixorik zegoela bere buruaz beste egin zuen.

1972an gaixorik, suizidatu egin zen.

Jon Mirande gaitasun eta prestigio handiko zuberotarra zen, zuzenbidean, filosofian eta hizkuntzalaritzan aditua.

Jon Mirande gaitasun eta kultura handiko lapurtarra zen, zuzenbidean, filosofian eta hizkuntzalaritzan aditua.

Jon Mirande gaitasun eta kultura handiko zuberotarra zen, hamabost hizkuntza ezagutzen zituena.

Parisen bizi izan zen eta euskara hogei urterekin ikasi zuenez, oztopo bat suposatu zuen euskal kulturan murgiltzeko. Hala ere, 1947an Eusko Ikaskuntzako idazkari izan zen.

Mirandek hogei urterekin ikasi zuen euskaraz eta Parisen bizitzeak ez zuen oztopo bat suposatu euskal kulturan murgiltzeko.

Mirandek txikitatik ikasi zuen euskara eta nahiz eta gerora Parisen bizi, euskal kulturan murgildu et Euskal Biltzarrean hainbat euskaltzale eta idazle ezagutu zituen.

Ez, nahiz eta euskaltzaleen artean hainbat adiskide izan, bere jarrera probokatzailearen eraginez baztertua izan zen eta euskaraz idazteari utzi zion.

Bai, hainbat adiskide egin zituen eta bere pentsamenduek eragin handia izan zuten.

Ez, bere pentsamenduaren eta jarrera probokatzailearen eraginez ez zuen euskaltzaleen artean adiskiderik egin, hala ere, euskaraz idazten jarraitu zuen.

eta euskaldun-fededun binomioa onartzen zuen.

baina ez zuen euskaldun-fededun binomioa onartzen.

baina estatu espainiar eta frantsesarekiko menpekotasuna onartzen zuen.

Kultura judu-kristauak ahulen zapalketa bideratzeko baizik balio ez zuelakoan, Jainkoaren, Elizaren eta moralaren aurka egin zuen.

Kultura judu-kristauak indartsuak zapaltzen zituenez, paganismo “inmorala”ren alde egin zuen.

Kultura judu-kristauak ahulak zapaltzen zituenez, paganismo “inmorala”ren alde egin zuen.

Ez zuen burgesiaren diruzaletasuna ez ideologia ezkertiarra gogoko, horregatik uste zuen zapaldua ez izateko indarrez ekin behar zela.

Ideologia ezkerrekoa zen eta ez zuen burgesiaren diruzaletasuna gogoko, hori horrela, elite borrokalaria sortzearen aldekoa zen.

Burgesiaren diruzaletasunaren alde zegoen, izan ere, zapaldua ez izateko indarra beharrezkoa zela uste baitzuen.

Ordura arte indarrean zeuden Jainkoaren eta moralaren ideia alde batera utzita, munduaren zentzuaren erakusle diren ezaugarriak anitzak dira bere lanetan.

Irrazionalismoak eta nihilismoak eraginda, munduaren zentzugabekeriaren islada diren suizidioak, umore beltza, pertsonaia baztertuak... ezaugarritzen dituzte Miranderen lanak.

Irrazionalismoak eta nihilismoak eraginda, munduaren zentzugabekeria erakusten dituzte ezaugarriak baztertuak dira Miranderen lanetan.

jarrera zirikatzailea eta askatasun nahia zuen, ondorioz, batzuetan ideia faxistak defendatzen zituen.

jarrera zirikatzailea bereganatu eta, ondorioz, faxismoaren aurka egin zuen.

jarrera zirikatzailea zuen eta demokrazia aldarrikatu zuen.

Ez zuela balio gizartea eraldatzeko eta irudimenaren eta adimenaren atsegingarri idatzi zuen.

Gizartea eralda zezakeela eta, horregatik, askatasunaren eta jarrera heroikoaren sinboloak hartu zituen bere lanetarako.

Gizartea eralda zezakeela eta, horregatik, Kristau aurreko kutsu paganoko sinboloak ziren askatasuna eta jarrera heroikoak erabili zituen poesia idazteko.