Η λήψη αποφάσεων είναι η διαδικασία επιλογής μεταξύ δύο ή περισσότερων εναλλακτικών λύσεων.

Τα άτομα αναγκάζονται να λαμβάνουν αποφάσεις λόγω της απόστασης που υπάρχει μεταξύ μιας υφιστάμενης και μιας επιθυμητής κατάστασης.

Όταν λέμε λύνουμε κάποιο πρόβλημα, εννοούμε ότι δεν έχουμε επιλογές, αλλά γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι υπάρχει μόνο μία σωστή λύση που πρέπει να εντοπίσουμε.

Η ορθολογική λήψη αποφάσεων είναι μια λογική διεργασία, ενώ η διαισθητική λήψη αποφάσεων όχι.

Με βάση τη διαισθητική λήψη αποφάσεων το μυαλό μας λειτουργεί συνθετικά και τα πέντε στάδια της ορθολογικής διαδικασίας διεξάγονται ταυτόχρονα και ίσως άναρχα.

Τα διαδοχικά βήματα της ορθολογικής λήψης αποφάσεων είναι τέσσερα.

Η διαδοχική σειρα της ορθολογικής λήψης αποφάσεων είναι:
1. Εντοπισμός προβλήματος 2. Ορισμός προβλήματος 3. Αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων
4. Συγκέντρωση και ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων 5. Επιλογή βέλτιστης λύσης

Εντοπισμός προβλήματος είναι η διαπίστωση του χάσματος μεταξύ μιας υφιστάμενης, μη επιθυμητής και μιας επιθυμητής κατάστασης.

Καταιγισμός ιδεών είναι η μέθοδος που μας επιτρέπει να βρούμε εναλλακτικές λύσεις, να τις αξιολογήσουμε πρόωρα και εν τέλει να επιλέξουμε τη βέλτιστη λύση και όχι απλώς ικανοποιητική.

Τα στερεότυπα είναι δεδομένες αντιλήψεις που φυλακίζουν τη σκέψη μας σε πεπατημένες, παραδοσιακές και συμβατικές ιδέες ή λύσεις και αποτελούν ένα από τα συνήθη εμπόδια και παγίδες στη λήψη αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων.

Μονοδιάστατη σκέψη είναι όταν το άτομο περιορίζει το ίδιο τη σκέψη του, σε πλαίσια ή κουτιά και δεν του επιτρέπει να βγει έξω από αυτά για να αναζητήσει καλύτερες εναλλακτικές λύσεις, ενώ αυτοπεριορισμός σκέψης είναι όταν το άτομο σκέφτεται με έναν τρόπο μόνο, άλλοτε με εικόνες, άλλοτε με αριθμούς, άλλοτε με έννοιες.

Υποθέσεις είναι όταν το άτομο δεν έχει πλήρη εικόνα και προσπαθεί από μόνο του να καλύψει τα κενά ή να βρει απαντήσεις χωρίς να έχει όλες τις πληροφορίες.

Η αγκρίστρωση της σκέψη μας σε κάποια πρώτη πληροφορία ή ιδέα που μας έρχεται και τις επόμενες τις υποτιμούμε είναι παγίδα στη λήψη αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων.

Τα βασικά αντίδοτα αντιμετώπισης των εμποδίων είναι η δημιουργική σκέψη και η κριτική σκέψη.

Κριτική σκέψη είναι η ικανότητα του ατόμου να γεννά νέες, έξυπνες και έξω από τα καθιερωμένα, ενώ δημιουργική σκέψη είναι να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας και τη λογική μας όταν έχουμε να διαμορφώσουμε απόψεις.

Η δημιουργική σκέψη είνα συνώνυμη της ορθολογικής σκέψης.