Κεφάλαιο 3: Ασκήσεις Ορθού ή Λάθους

Οργανωτικός σχεδιασμός είναι η σχεδίαση ή η διαμόρφωση της οργάνωσης μιας επιχείρησης.

H θέση εργασίας είναι το σύνολο των ρόλων, καθηκόντων και εργασιών που πρέπει να εκτελέσει το άτομο που την κατέχει.

Οι προσδιοριστικοί παράγοντες του σχεδιασμού των θέσεων εργασίας είναι το μεγεθος της επιχείρησης, η εξειδίκευση και τεχνολογία που απαιτείται και οι προσδοκίες των εργαζομένων.

Όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος της επιχείρησης, τόσες λιγότερες είναι και οι θέσεις εργασίες που απαιτούνται (και αντίστροφα).

Όσο περισσότερη εξειδίκευση και τεχνολογία απαιτείται σε μια επιχείρηση, τόσες περισσότερες είναι και οι θέσεις εργασίες που απαιτούνται (και αντίστροφα).

Όσο περισσότερη εξειδίκευση και τεχνολογία απαιτείται σε μια επιχείρηση, τόσες λιγότερες είναι και οι θέσεις εργασίες που απαιτούνται (και αντίστροφα).

Οι υφιστάμενοι είναι αυτοί που κατέχουν θέσεις διοικητικής ευθύνης.

Οι υφιστάμενοι είναι αυτοί που διοικούνται από προϊστάμενους και λογοδοτούν σε αυτούς.

Το εύρος διοίκησης ή ελέγχου αναφέρεται στο πόσες θέσεις εργασίας δημιουργείται μια θέση προϊσταμένου.

Το εύρος διοίκησης ή ελέγχου αποτελεί σημαντικό ζήτημα του οργανωτικού σχεδιασμού διότι ο κάθε προϊστάμενος έχει τη δυνατότητα να διοικήσει ένα περιορισμένο αριθμό υφισταμένων και διότι το εύρος διοίκησης συνδέεται θετικά με τον αριθμό των ιεραρχικών επιπέδων και συνεπώς καθορίζει τη μορφή της ιεραρχικής δομής της επιχείρησης.

Όταν υπάρχει στενό εύρος ελέγχου, δημιουργείται υψηλή ιεραρχική δομή και μεγάλος αριθμός ιεραρχικών επιπέδων.

Όταν υπάρχει μεγάλο εύρος ελέγχου, δημιουργείται πεπλατυσμένη ιεραρχική δομή και μεγάλος αριθμός ιεραρχικών επιπέδων.

Το στενό εύρος διοίκησης αυξάνει τα ιεραρχικά επίπεδα και βελτιώνει την επικοινωνία από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα.

Στις επιχειρήσεις προτιμάται το στενό εύρος ελέγχου ώστε ένας προϊστάμενος να μπορεί να διοικεί αποτελεσματικά.

Η ομαδοποίηση είναι η συγκέντρωση των διάφορων θέσεων εργασίας σε ομάδες, υποτμήματα και τμήματα, ξεκινώντας από τις θέσεις του εκτελεστικού έργου, ενώ η τμηματοποίηση είναι η διαίρεση της επιχείρησης, ξεκινώντας από το σύνολό της και καταλήγοντας στις θέσεις εργασίας.

Όταν οι θέσεις εργασίας που το έργο τους αφορά στην ίδια επιχειρησιακή λειτουργία τοποθετούνται στο ίδιο τμήμα ή υποτμήμα, η τμηματοποίηση ονομάζεται κατά προϊόν ή υπηρεσία.

Η τμηματοποίηση κατά λειτουργία είναι κατάλληλη για μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, με όμοια τεχνολογικώς και εμπορικώς προϊόντα.

Η τμηματοποίηση κατά λειτουργία προκαλεί στεγανά και συγκρούσεις λόγω της εξειδίκευσης των τμημάτων.

Όταν οι θέσεις εργασίας τμηματοποιούνται με βάση τη διάθεση ενός συγκεκριμένου προϊόντος ή ομάδας συγγενών προϊόντων (ή υπηρεσιών), τότε η τμηματοποίηση ονομάζεται κατά προϊόν ή υπηρεσία.

Η τμηματοποίηση κατά προϊόν ή υπηρεσία είναι κατάλληλη σε μικρού μεγέθους επιχειρήσεις.

Η μείωση του κόστους μεταφοράς και η εστίαση της προσοχής των προσπαθειών στην κάθε περιοχή αποτελούν πλεονεκτήματα της γεωγραφικής τμηματοποίησης.

H μικτή τμηματοποίηση βασίζεται σε περισσότερα από ένα κριτήρια ή μορφές τμηματοποίησης.

Επιτελικές λειτουργίες είναι οι βασικές λειτουργίες που έχουν στόχο να προσφέρουν υπηρεσίες στα βοηθητικά τμήματα.

Ευθύνη είναι η υποχρέωση που έχει ο κάτοχος μιας θέσης εργασίας σε μια επιχείρηση να κάνει κάτι.

Εξουσία είναι η δυνατότητα ενός ατόμου να επιβάλλει την επιθυμία του στους άλλους, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά τους.

Δύναμη είναι η δυνατότητα ενός ατόμου να επιβάλλει την επιθυμία του στους άλλους, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά τους.