Normy postępowania

Jakie są funkcje wypowiedzi?

Wypowiedzi opisowe - pełnią funkcję [blank_start]opisową[blank_end], czyli są to takie wypowiedzi, które stwierdzają, że tak a tak [blank_start]jest[blank_end], albo tak a tak [blank_start]nie jest[blank_end]. Stwierdzają pewne [blank_start]stany rzeczy[blank_end] [blank_start]faktycznie[blank_end] istniejące, czy tylko takie przez kogoś [blank_start]wyobrażone[blank_end]. Są albo [blank_start]prawdziwe[blank_end] albo [blank_start]fałszywe[blank_end].

Wypowiedzi pozaopisowe to głównie wypowiedzi [blank_start]dyrektywalne[blank_end] i wypowiedzi [blank_start]wyrażające oceny[blank_end]

Wypowiedzi dyrektywalne dzielą się na: 1. normy [blank_start]postępowania[blank_end] 2. dyrektywy [blank_start]celowościowe[blank_end] 3. reguły sensu [blank_start]czynności konwencjonalnych[blank_end]

Wypowiedzi [blank_start]dyrektywalne[blank_end] to takie, które mają [blank_start]wpływać[blank_end] na [blank_start]zachowanie osób[blank_end], do których są [blank_start]skierowane[blank_end] i pełnią funkcję [blank_start]sugestywną[blank_end].

Dyrektywa celowościowa​ ( inaczej: [blank_start]teleologiczna[blank_end]) to wyrażenie, które głosi, co należy [blank_start]czynić[blank_end], ażeby osiągnąć [blank_start]zamierzony rezultat[blank_end].

Czynność [blank_start]konwencjonalna[blank_end]​ to taka czynność [blank_start]psychofizyczna[blank_end] albo czynność konwencjonalna [blank_start]niższego stopnia[blank_end], której [blank_start]reguły sensu[blank_end] każą przypisywać określony [blank_start]sens kulturowy[blank_end].

Reguły sensu​ [blank_start]nakazują[blank_end] pewnym czynnościom [blank_start]przypisywać[blank_end] sens czynności [blank_start]konwencjonalnej[blank_end] – wskazują, [blank_start]kto[blank_end] i w jaki sposób może [blank_start]dokonać[blank_end] ważnej [blank_start]czynności[blank_end] konwencjonalnej.

Norma postępowania​ to [blank_start]wypowiedź[blank_end], która określonym [blank_start]podmiotom[blank_end] jako jej [blank_start]adresatom[blank_end] [blank_start]nakazuje[blank_end] albo [blank_start]zakazuje[blank_end], aby w określonych [blank_start]okolicznościach[blank_end] postąpiły albo postępowały w [blank_start]określony[blank_end] sposób.

Norma postępowania zawiera: a) [blank_start]określenie[blank_end] jej [blank_start]adresata[blank_end] b) określenie [blank_start]postępowania[blank_end] wyznaczonego [blank_start]adresatowi[blank_end] c) określenie [blank_start]okoliczności[blank_end], w których [blank_start]adresat[blank_end] ma w [blank_start]wyznaczony mu sposób postąpić[blank_end] albo [blank_start]wielokrotnie postępować[blank_end], przy czym [blank_start]postępowaniem[blank_end] jest tylko takie [blank_start]zachowanie się[blank_end] jakiejś osoby, które jest [blank_start]zależne[blank_end] od jej [blank_start]woli[blank_end].

Adresat normy​ to ktoś, komu norma [blank_start]nakazuje określone postępowanie[blank_end], albo określonego postępowania [blank_start]zakazuje[blank_end].

Norma indywidualna ​wskazuje adresata nazwą [blank_start]indywidualną[blank_end].

Norma generalna wskazuje adresata nazwą [blank_start]rodzajową[blank_end].

Norma konkretna​ wyznacza do spełnienia jakiś [blank_start]określony czyn[blank_end], który jest [blank_start]niepowtarzalny[blank_end]

Norma abstrakcyjna​ [blank_start]wyznacza[blank_end] jakieś [blank_start]zachowanie[blank_end] określonego [blank_start]rodzaju[blank_end], w zasadzie [blank_start]powtarzalne[blank_end].

[blank_start]Normodawca[blank_end]​ [blank_start]to[blank_end] [blank_start]osoba[blank_end], [blank_start]albo[blank_end] [blank_start]odpowiednio[blank_end] [blank_start]zorganizowana[blank_end] [blank_start]grupa[blank_end] [blank_start]osób[blank_end], [blank_start]która[blank_end] [blank_start]ustanawia[blank_end] [blank_start]normę[blank_end].

Normy autonomiczne​ są [blank_start]stanowione[blank_end] przez [blank_start]normodawcę[blank_end] dla [blank_start]samego[blank_end] siebie.

Normy heteronomiczne ​są [blank_start]stanowione[blank_end] przez [blank_start]normodawcę[blank_end] dla [blank_start]innych podmiotów[blank_end].

Norma ​znajduję [blank_start]zastosowanie[blank_end]​ jeżeli powstanie [blank_start]zespół okoliczności[blank_end] wskazanych w normie, w których [blank_start]adresat normy[blank_end] ma postąpić w sposób w tej normie [blank_start]wyznaczony[blank_end].

Zakres zastosowania​ to [blank_start]klasa[blank_end] [blank_start]takich[blank_end] [blank_start]możliwych[blank_end] [blank_start]przyszłych[blank_end] [blank_start]sytuacji[blank_end], [blank_start]w[blank_end] [blank_start]których[blank_end] [blank_start]norma[blank_end] [blank_start]znajduje[blank_end] [blank_start]zastosowanie[blank_end].

Zakres normowania​ to [blank_start]klasa[blank_end] [blank_start]przyszłych[blank_end] [blank_start]zachowań[blank_end] [blank_start]adresata[blank_end] [blank_start]normy[blank_end], [blank_start]które[blank_end] [blank_start]norma[blank_end] [blank_start]ta[blank_end] [blank_start]wyznacza[blank_end] [blank_start]mu[blank_end] [blank_start]do[blank_end] [blank_start]spełnienia[blank_end].

Realizowanie normy​ to [blank_start]zachowanie[blank_end] [blank_start]się[blank_end] [blank_start]adresata[blank_end] [blank_start]normy[blank_end] [blank_start]w[blank_end] [blank_start]sposób[blank_end] [blank_start]wyznaczony[blank_end] [blank_start]przez[blank_end] [blank_start]tą[blank_end] [blank_start]normę[blank_end].

Przekroczenie​ ([blank_start]naruszenie[blank_end]) normy​ to [blank_start]zachowanie[blank_end] [blank_start]się[blank_end] [blank_start]adresata[blank_end] [blank_start]normy[blank_end] [blank_start]w[blank_end] [blank_start]sposób[blank_end] [blank_start]niezgodny[blank_end] [blank_start]z[blank_end] [blank_start]normą[blank_end].

Słowna postać normy​: a) wypowiedź [blank_start]rozkazująca[blank_end] b) wypowiedź [blank_start]hipotetyczna[blank_end] c) wypowiedź [blank_start]kategoryczna[blank_end]

Normy postępowania nie mają [blank_start]wartości logicznej[blank_end] (prawda, fałsz), ale mogą [blank_start]obowiązywać[blank_end], albo [blank_start]nie[blank_end] [blank_start]obowiązywać[blank_end].

Dwa typy uzasadnienia obowiązywania norm postępowania: a) uzasadnienie [blank_start]tetyczne[blank_end]​ b) uzasadnienie [blank_start]aksjologiczne[blank_end]

Uzasadnienie tetyczne​ - norma [blank_start]obowiązuje[blank_end], jeżeli taką normę [blank_start]ustanowił[blank_end] albo [blank_start]uznał[blank_end] i tego ustanowienia albo uznania nie odwołał ktoś, komu należy dawać [blank_start]posłuch[blank_end] ze względu na jego [blank_start]szczególną[blank_end] pozycję [blank_start]społeczną[blank_end].

Szczególna pozycja społeczna może polegać na tym, że normodawca: a) cieszy się [blank_start]autorytetem[blank_end] w opinii adresatów b) dysponuje [blank_start]mocą[blank_end] c) jest upoważniony do [blank_start]stanowienia norm dla innych[blank_end]

Uzasadnienie aksjologiczne​ – norma [blank_start]obowiązuje[blank_end], jeżeli argumentem [blank_start]przemawiającym[blank_end] za jej [blank_start]realizowaniem[blank_end] jest to, że czyny [blank_start]nakazane[blank_end] przez tę normę do [blank_start]spełnienia[blank_end] są [blank_start]dobre[blank_end], [blank_start]godne aprobaty[blank_end], a czyny [blank_start]zakazane[blank_end] są złe, godne [blank_start]dezaprobaty[blank_end].

Uzasadnienie autonomiczne​ to odwołanie się do [blank_start]ocen[blank_end] [blank_start]własnych[blank_end] tej osoby, która daną normę uznaję za [blank_start]obowiązującą[blank_end]

Uzasadnienie heteronomiczne​ to [blank_start]odwołanie[blank_end] do ocen innych [blank_start]podmiotów[blank_end], jakiegoś [blank_start]autorytetu[blank_end].

Obowiązywanie normy w sensie behawioralnym​ następuje, gdy [blank_start]adresaci[blank_end] zachowują się [blank_start]zgodnie[blank_end] z tą [blank_start]normą[blank_end] lub gdy jest [blank_start]dostatecznie[blank_end] [blank_start]prawdopodobne[blank_end], że za [blank_start]niezrealizowanie[blank_end] tej normy adresatów spotka jakaś [blank_start]dolegliwość[blank_end]

Norma prawna​ to [blank_start]norma[blank_end] [blank_start]postępowania[blank_end], która [blank_start]została[blank_end] [blank_start]ustanowiona[blank_end] albo [blank_start]uznana[blank_end] [blank_start]przez[blank_end] [blank_start]upoważniony[blank_end] [blank_start]organ[blank_end] [blank_start]państwa[blank_end], [blank_start]będąca[blank_end] [blank_start]normą[blank_end] [blank_start]generalną[blank_end] i [blank_start]abstrakcyjną[blank_end].

Tradycyjna, trójczłonowa koncepcja normy prawnej: a) hipoteza​ – [blank_start]określa adresata i okoliczności[blank_end] b) dyspozycja​ – [blank_start]postępowanie[blank_end] c) sankcja​ – [blank_start]konsekwencje przekroczenia normy[blank_end]

Wszystkie normy posiadają sankcję

Normy postępowania możemy podzielić na: a) normy [blank_start]niedoskonałe[blank_end]​ (​leges imperfectae) b) normy powiązane [blank_start]funkcjonalnie[blank_end]​ : sankcjonowane i sankcjonujące ([blank_start]sprzężone[blank_end]).

Lex imperfecta to norma, która jakiemuś [blank_start]adresatowi[blank_end] w określonych [blank_start]okolicznościach[blank_end] wyznacza [blank_start]obowiązek[blank_end] określonego [blank_start]postępowania[blank_end], ale za [blank_start]niezrealizowanie[blank_end] tego obowiązku [blank_start]prawodawca[blank_end] [blank_start]nie[blank_end] przewiduje wymierzania adresatowi jakiejś [blank_start]sankcji[blank_end].

Norma sankcjonowana​ to norma [blank_start]postępowania[blank_end] wyznaczająca [blank_start]określonemu[blank_end] podmiotowi w określonych [blank_start]okolicznościach[blank_end] jakieś [blank_start]zachowanie[blank_end], ale taka, z którą jest [blank_start]związana[blank_end] (sprzężona) inna norma – [blank_start]sankcjonująca[blank_end]. Jakaś norma jest więc [blank_start]sankcjonowana[blank_end] ze względu na normę [blank_start]sankcjonującą[blank_end].

Norma sankcjonująca​ to norma, która [blank_start]określonym[blank_end] [blank_start]adresatom[blank_end] [blank_start]nakazuje[blank_end] [blank_start]wymierzać[blank_end] [blank_start]sankcje[blank_end] za [blank_start]niezrealizowanie[blank_end] [blank_start]nakazów[blank_end] wyznaczonych w innej [blank_start]normie[blank_end] (normie sankcjonowanej), jeżeli ta ostatnia znalazła [blank_start]zastosowanie[blank_end].

Norma merytoryczna​ to norma [blank_start]prawna[blank_end], która [blank_start]nakazuje[blank_end] albo [blank_start]zakazuje[blank_end] jakiegoś [blank_start]zachowania[blank_end] o charakterze bądź to czynności [blank_start]psychofizycznej[blank_end], czy czynności [blank_start]konwencjonalnej[blank_end].

Norma kompetencyjna​ to norma, która [blank_start]udziela[blank_end] jakiemuś [blank_start]podmiotowi[blank_end] [blank_start]kompetencji[blank_end] (upoważnienia) do [blank_start]dokonania[blank_end] określonych [blank_start]czynności konwencjonalnych[blank_end], z takim skutkiem, że przez jej dokonanie powstaną albo zaktualizują się [blank_start]obowiązki[blank_end] innych [blank_start]podmiotów[blank_end].

Dwa podmioty: a) tego, którego [blank_start]upoważniają[blank_end] do dokonania czynności [blank_start]konwencjonalnej[blank_end] b) [blank_start]adresata[blank_end] normy kompetencyjnej – tego, który ma [blank_start]obowiązek[blank_end] zachować się w określony sposób, gdy [blank_start]podmiot[blank_end] upoważniony dokona określonej [blank_start]czynności[blank_end] konwencjonalnej.

Inne znaczenie słów prawo

Inne znaczenie słowa norma