Gure gorputzaren agindu inportantea da. Prosesuaren garrantzitzuena da, mesuak bildaltzea lortzen duela. Ondoren, gure gorputzen gaixki dagoenean deitzen du guk zaintzeko.
Jaso
Zentzumenak
Ikusmena
Begiekin gauzak ikusi ahal ditugu.
Adibidez pertsonak, objetuak.. ikusi ahal
ditugu (Ikusmenaren atalak begiak dira)
Entzumena
Belarritik soinua jasotzen
dugu. ( Belarriak entzumen
atalak dira )
Ukimena
Ukimenarekin gauzak zentitu ahal ditugu.
Ukimenarekin temperatura jakin ahal dugu. Ere
objetuko forma zentitu ahal dugu ( Ukimenaren
atala azala da )
Usaimena
Sudur hobietatik usaintzen dugu. Sudur
hobietatik gauzak " olorea hartzen du " (
sudurra da usaimen organoa )
Dastamena
Mihiarekin dastatu egiten da (
dastamenaren organoa mihia da )
Aztertu
Nerbio sistema
Nota:
Nerbio sistema zentsumetik bidez arduratzen da. Ere
informazioa jasotzen du burura haigatzen, muskulo eta
hezurretik etortzen da. Erantzun onena prestazen du.
Nerbioak
Nota:
Gorputz osotik ditugu. Nerbioekin mina egin ahal dugu.
Zentzumen - nerbioak
Informazioa igorten du organo
hartzaileetatik entzefalora.
Nerbio motorrak
Garuneko kinadak organo
efektoereetara igortzen dituzte.
Entzefaloa
Nota:
Gure gorputzeko ordenagailua
Garuna - Zerebroa
Nota:
Atal nagusia da. Bi hemisferio ditu: eskuinekoa eta eskerrekoa.
Borondatezko mugimendua,
hizketa, adimena, memoria eta
emozioak kontrolatzen ditu.
Zerebeloa
Nota:
Entzefaloaren atzealdean dago.
Mugimendua eta oreka
koordinatzen ditu eta ikasitako
mugimenduak kontrolutu.
Garun - enborra
Nota:
Entzefaloa eta bizkarrezur - muia lotzen du.
Gure organoen funtzionamendua
kontrolatzen du, automatikoki:
bihotz - taupadak, arnasketa...
Bizkarrezur-muina
Nota:
Bizkarrezurrean dago. Nerbio - kate bat da, eta garun - enborrean hasten da, eta bizkarraren amaierano doa
Bera informazioa bidaltzen du. Oso
azkar egiten du (momentuan).
Neuronak
Nota:
Neuronak nebio-sistema osatzen dute. Zelula horien funtzioa da informazioa jaso eta igortzea
Dendritak
Adarkadura batzuk dira,aurreko
nauronarekin harremanetan
jartzeko
Soma
Erdiko eremua,
izar-formokoa.Nukleoa
hartzen du.
Axoia
Somatik ateratzen den luzapena.Ertza hurrengo
neuronarekon harrematean dago,nerbioseinalea
igortzeko.Neurona batzuek axoia 1,2metro luze
izandaiteke.
Nerbioak
Erantzuna
Nota:
erantzun motorra:
Guruin-erantzuna
Sistema endokrinoak betetzen
du.Erantzun hau,Susbstantzia kimiko
batzuk sortu eta askatuz.Substantzia
horiek hormonak dira.
Erantzun motorra
Erantzun hau lomozio-aparatuak du,eskeleto-sistemak eta
muskulu-sistemak osatuak.Muskulu bat edo zenbait uzkurtu
egiten dira.gure gorputzaren atalean bat mugitzeko, edo
organismo osos lekualdatzeko
Lokomozio aparatua
Muskulo - sistema
Nota:
Mukuluek eta zurdek osatzen dute.
Zurdak hezurrak eta muskuluak lotzen
dituzte ehunak dira. Muskuluak uzkurtu
edo lasaitu egiten dira, nerbio - sistemak
ematen dizkie aginduen arabera.
Muskulo guztiek, uzkurtzen, mugimenduren
bat egiten dute, lokomozio - jarduerarik
egitea eskatu ez arren ere: muskulu batzuk
mugitzean, soinuak igortzen dira, keinuak
egin, idatzi...
Eskeleto - sistema
Nota:
Sistema hau, gure gorputzari mugitzea eusten dio.
Hezur - ehuna hezur gustiak
dituzte. Hezur - ehuna
geruza dentso eta gogorra
kanpoan dute, eta ehun
arola barruan. Hezur
handien barruan, hala nola
izterrezurrean eta
bularresurrean, hezur -
muingorria dago.
Muin horrek odolaren zelulak
ekoisten ditu: globulo gorri eta
zuriak, eta plaketak. Hezurren
morfologia kontuan isanik,
honela sailkatzen dira: lauak,
laburrak eta luzeak.