Materia

Nota:

• Materia da lekua eta espazio okupatzen dituzten gauzak

1. Propietateak
   1. Masa

      Nota:

      • Masa da materiaren kantitatea da. Masa balantzarekin neurtzen da
   2. Bolumena

      Nota:

      • Bolumena da lekua okupatzen duena Bolumena ontzi graduatu batekin neurtzen da 
   3. Tenperatura

      Nota:

      • Tenperatura termometro batekin neurtzen da
   4. Dentsitatea

      Nota:

      •  Dentsitatea da masa eta bolumenaren  arteko zatiketa  Dentsitatea ezin da neurtu.
2. Egoerak
   1. Egoera solidoa

      Nota:

      •  Egoera solidoa forma zehatza dute. Beraz, ez dute ontziaren forma  hartzen.  Bolumena inoiz ez du aldatzen.
   2. Egoera likidoa

      Nota:

      • Egoera likidoan ez daukate forma berdina baina bolumena beti da berdina.
   3. Gas egoera

      Nota:

      • Gas egoera ontziaren espazioa betetzen du.  Bolumena eta masa beti aldatzen dira Ontzi irekietan ihes egiten du.
3. Beroa eta egoera aldaketak.

   Nota:

   • Beroa energia da eta ez da materia
   1. Fusioa

      Nota:

      • Solidoa likidora pasatzea da.
   2. Solidotzea

      Nota:

      • Likidoa solidora pasatzea da.
   3. Lurruntzea

      Nota:

      • Likidoa gasara pasatzea da.
   4. Kondentsatzea

      Nota:

      • Gasa likidoa bihurtzea da.
4. Aldaketa Motak
   1. Fisikoa
      1. Definizioa

         Nota:

         • Itzura bakarrik aldatzen da, sustantzia berbera da aldaketaren ondoren.
      2. Adibideak

         Nota:

         • Papera moztea. Gurina uztea. Gatza uretan disolbatzea Beira puzkatzea.
   2. Kimikoa
      1. Definizioa

         Nota:

         •  Sustantzia bat beste bat edo beste batzuetan bilakatzen da aldaketa molekula mailan gertatzen da
      2. Adibideak

         Nota:

         • Herdoiltzea.   Egurra erretzea.   Burdina eta sufrea berotzea. Bikarbonatoa eta ozpina nahastea
   3. Nuklearra
      1. Definizioa

         Nota:

         • Atomoen nukleoa berrordenamendua  atomo berriak sortzeko
      2. Adibidea

         Nota:

         • Fusio atomikoa  Fusio nuklearra izar eta eguzkiaren energia.
5. NAHASTEAK

   Nota:

   • Bi osagai edo gehiago nahasten direnean.
   1. Heterogeneo

      Nota:

      • Homogeneoa esaten da bi osagai nahazten badituzu eta gero eta begi bistan ikusten direnean i
   2. Homogeneoa

      Nota:

      • Homogeneoa da  osagai batzuk nahasten badituzu eta begi bistan ez direnean ikusten.
      1. Disoluzioak
         1. solutoa

            Nota:

            • Parte gutxiena duena
         2. Disolbatzailea

            Nota:

            • Disolbatzailea da parte gehiena daukana 
6. Nahasteen osagaien bereizketa
   1. Destilazio

      Nota:

      • Deztilazio da disoluzio baten osagaiak nahasteko teknika bat
   2. Dekantazioa

      Nota:

      • Dekantazioa dentsitate desberdineko bi likido nahastezin  banatzeko erabiltzen erabiltzen den prozedura da
   3. Iragazketa

      Nota:

      • Arroza eta ura banatzeko balio du.
   4. Banaketa magnetikoa

      Nota:

      •  Bi solido oso txikiak banatzeko erabiltzen da adb: are eta  burdina.
   5. Kristalazioa

      Nota:

      • Kristalizazioa nahaste homogeneo baten osagaiak banatzeko teknika da.
   6. Filtrazioa

      Nota:

      • Deitzen da filtrazio unitate prozesua solidoen bereizketara.