2823910
Description
Flashcards by Yela Sanders, updated more than 1 year ago
|
Created by Yela Sanders
over 9 years ago
|
|
| Question | Answer |
| hematopoïetisch stelsel bestaat uit volgende organen | beenmerg lever milt thymus lymfeknopen |
| stoffen die rijping van rbc bevorderen | epo foliumzuur vit B12 ijzer laag zuurstofgehalte |
| parameters rode cellijn | aantal rbc: 4.5milj/µl Hb: 14g/dl Hematocriet: 45% |
| redenen waarom parameters rode cellijnen bij vrouwen lager liggen | menstruatie androgenen minder hoeveelheid beenmerg/bot dan mannen |
| witte cellijn bevat deze cellen | granulocyten (neutrofielen, basofielen, eosinofielen) monocyten lymfocyten |
| overlevingsduur wbc | 7u |
| weerstandsfuncties wbc | neutrofielen: * fagocyteren bacteriën en beschadigde cellen * aangetrokken naar infectie en ontsteking *weerstand tegen MO eosinofielen: *allergieën *worm -en parasitaire infecties basofielen: niet bekend monocyten: *bacteriële en virale infecties lymfocyten: *virale infecties *chronische infecties |
| parameters wbc | #wbc : 4000-10.000wbc/µl neutrofielen: 55% eosinofielen: 10% basofielen: 5% monocyten: 10% lymfocyten: 20% |
| bloedplaatjes | 9d levensduur megakaryocyten verbrokkelen in bloedplaatjes 150.000-450.000/µl |
| oorzaken uitrijpingsstoornissen | te snelle afbraak onderdrukking beenmerg door giftige stoffen tekort aan bouwstoffen |
| oz-methoden in hematologie | bloedoz beenmergoz medische beeldvorming (echo en catscan) |
| symptomen anemie | moe/lusteloos bleek uitzich door zuurstofgebrek: *hart: angor *hersenen: hoofdpijn, draaierig, evenwichtsstoornissen en oorsuizen door compensatiemechanismen: hartkloppingen, HF stijgt, tachypnoe en dyspnoe |
| dyspnoe | kortademigheid |
| tachypnoe | frequent ademhalen |
| oorzaken anemie | bloedverlies hemolyse: verhoogde afbraak RBC verminderde aanmaak door: *stoornissen in Hb-synthese door ijzertekort *stoornissen in DNA-synthese door vit B12 of foliumzuur tekort *verminderde rodecellijn proliferatie door beenmergaantasting |
| acute bloeding | symptomen: *bleekheid *lage BD tot shock *koude ledematen behandeling: *behandelen shock * bloed stelpen *bloedtransfusie |
| normaal ijzermetabolisme | 2 soorten: heam en nonheam absorptie in duodenum en jejunum 3 vormen: aan Hb, transferrine en ferritine verliezen onder vorm van: zweet, urine, stoelgang en bloed |
| oorzaken ijzertekort | verhoogde behoefte aan ijzer: *2e helt zwangerschap *periode vna snelle groei chronisch bloedverlies: *gyneacologisch bloedverlies *gastro-intestinaal bloedverlies *verminderde ijzerresorptie |
| symptomen ijzertekort | moeheid duizeligheid verminderde inspanningstolerantie |
| diagnose ijzertekort | #rbc: daling #ijzer en ferritine= daling |
| behandeling ijzertekort | ijzer toedienen: * oraal: maaglast en obstipatie mogelijk *parenteraal: opletten voor allergische reacties; IV of IM bloedtransfusie |
| hemolytische anemie | verhoogde afbraak van RBC waardoor beenmerg niet meer kan compenseren en dus achterloopt met zijn rbc-aanmaak. de rbc worden in bloedbaan vroegtijdig afgebroken en het Hb wordt in lever en milt afgebroken tot bilirubine symptomen: *anemie *iceterus (door bilirubine) |
| tekort aan foliumzuur en vit B12 | effect op alle cellijnen in beenmerg = pancytopenie (anemie, leukopenie en thrombocytopenie) |
| vit B12 tekort | oorzaken: * vegetarisme * uitgebreide ileale resectie * door ziekte symptomen: *anemie * tintelingen en uitval *stomatitis en aften behandeling toedienen van vit B12 |
| foliumzuurtekort | aanbevolen 3µg/kg relatie met spinabifida oorzaken: *voedingstekort: armoede, alcoholisme, zwangerschap en lactatie, intensieve zorgen *jejunale aandoeningen *medicatie behandeling: foliumzuur oraal toedienen |
| aplasie | door stoornis in hematopoïese thv beenmerg met gestoorde deling of differentiatie van de stamcellen |
| aplastische anemie | oorzaken: *ioniserende straling *medicamenten *toxische stoffen *virale infecties symptomen: *ziektebeeld pancythopenie *moeheid en dyspnoe *trhombocytopenie geeft bloedingen *leukocytopenie geeft aanslepende infecties behandeling: oorzaak wegnemen beenmergtransplantatie |
| polycythemie | teveel aan rbc, Hb en hematocriet |
| oorzaken polycythemie | primaire polycythemie (ziekte van Vasquez) secundaire polycythemie (teveel aan epo): *chronisch zuurstoftekort *abnormale epo-productie in nier *doping |
| complicaties polycythemie | verhoogde kans op bloedingen, hartproblemen en thrombose door verhoogde viscositeit van het bloed |
| behandeling polycythemie | chemotherapie oorzaak wegnemen bij secundaire vormen |
| 4 soorten externe epo | menselijk onttrokken epo genetische epo-recombinant epo gebonden aan PEO (CERA) gentherapie |
| voorwaarden voor bloedtransfusie | abo en RhD-bloedgroepen opsporen atypische AL opsporen in het serum kruisproef (coombs test) zowiezo gebruik van O- kan |
| complicaties van bloedtransfusie | hemolytische transfusiereactie febriele transfusiereactie overdracht infecties |
| meest gebruikte bloedproducten | packed cells (rbc) bloedplaatjes fresh frozen plasma (stollingsfactoren) |
| neutropenie | sterk gedaald # neutrofielen oorzaak: *beenmergonderdrukking van alle cellijnen of enkel de witte cellijn *medicatie: antibiotica, cytostatica (chemo), NSAID's |
| symptomen neutropenie | ernstige infecties die niet typisch verlopen en pas na enige tijd ontdekt worden en zo levensbedreigend kunnen zijn koorts bij patiënten onder chemotherapie: zowiezo al verzwakt |
| behandeling neutropenie | isolatie van patiënt AB groeistimulerende factoren voor het beenmerg |
| bloedstolling | 1) hemostase of bloedstelping bloedvatwand en bloedplaatjes maken primaire hemostatische prop door arachidonzuur wordt thromboxane gevormd in bloedplaatjes (geremd door NSAID's en aspirine) 2) thrombose of bloedstolling stollingsfactoren ondergaan cascade reactie en vormen fibrine er wordt een fibrineprop gevormd stollingsfactoren worden gevormd in de lever 3) fibrinolyse fibrineprop wordt afgebroken, littekenweefsel wordt gevormd en rekanalisatie ontstaat |
| bloedingsdiathese (verminderde bloedstolling) | symptomen: ongewenste bloedingen diagnose: bepalen bloedplaatjes en specifieke stollingstesten op bloed oorzaken: *thrombopenie door beenmergonderdrukking of verhoogde afbraak *vermindering van stollingsfactoren *verminderde werking van bloedplaatjes |
| bevorderende factoren voor thrombose | arteriëel: *diabetes *hoge BD *roken veneus: *zwangerschap *immobilitait *orale contraceptiva *chirurgie van klein bekken en orthopedische chirurgie |
| behandeling thrombose | arteriëel: obstructie opheffen veneus: anticoagulantie |
| preventie thrombose | arterieel: plaatjesaggregatieremmers veneus: laagmoleculaire heparine TED kousen vroegtijdige postoperatieve mobilisatie |
| 4 types leukemie | ALL: acute lymfocytaire leukemie AML: acute monocytaire leukemie CLL: chronische lymfocytaire leukemie CML: chronische monocytaire leukemie |
| leukemie | mutatie van een stamcel waardoor 1 cellijn massaal deelt en zo het beenmerg overwoekert |
| voorkomen | ALL bij kinderen AML bij ouderen |
| diagnose leukemie | bloedoz: anemie, thrombopenie en enorme toename van WBC (onrijpe lymfocyten of granulocyten) beenmergonderzoek: woekering van onrijpe vormen en genetisch onderzoek op deze wbc |
| behandeling | chemotherapie stamceltransplantatie |
| stamceltransplantatie | donor: autologe stamceltransplantatie (van patiënt zelf) of allogene stamceltransplantatie van gematchte broer/zus of externe donor donor wordt enkele dagen met groeifactoren behandeld om stamcellen naar bloed te jagen donor: infuus in ene arm -> aferese toestel hieruit worden wbc geïsoleerd -> rest (plasma) gaat via ander infuus trg naar donor acceptor wordt behandeld met radio en chemotherapie om hematopoïetisch en immuunsysteem te onderdrukken. dan wordt transplantatie IV uitgevoerd. de nieuwe stamcellen zoeken zelf weg trg naar beenmerg |
| chronische leukemie | volwassenen bij toevallig oz, anemie of bloedingen verhoogde neiging tot infecties bij CLL: opgezette lymfeklieren behandeling: CML: chemotherapie en stamceltherapie CLL: meestal niet: oudere mensen |
| lymfeklierzwelling | goedaardige of infectieuze zwelling: bacteriële, virale en infectieuse mobiel, klein en symmetrisch kwaadaardige zwelling: lymfomen (tumor in lymfenodi) hodgkin en non-hodgkinlymfomen niet mobiel, groot en assymetrisch |
| ziekte van Hodgkin | in lymfeknopen met vorming van Sternbergreuscellen derde levensdecade symptomen: *lymfeklierzwelling in hals *daarna andere klieren zwellen op *B-symptomen: nachtzweten, koorts en vermagering diagnose: *klierbiopsie *CTscan behandeling: *vroeg stadia: 5jaarsoverleging = 90% kortdurende chemotherapie en lokale radiotherapie *b-symptomen: 5jaarsoverleving: 70% zware chemotherapie met 65% na 5 jaar geen herval = genezing |
Want to create your own Flashcards for free with GoConqr? Learn more.