7133432
Description
Flashcards by Haraldur Hringsson, updated more than 1 year ago
|
Created by Haraldur Hringsson
almost 8 years ago
|
|
| Question | Answer |
| Hver er munurinn á röksambandi (logical relationship) og reynslusambandi (measured relationship) Nefnið dæmi | Röksamband, þarf ekki að mæla. Dæmi Piparsveinar eru ókvæntir Reynslusamband Fullyrða um samband hugtaka, dæmi Piparsveinar eru óhamingjusamari en aðrir, Þarf að mæla, finna mælieininguna og rannsaka það. |
| Hvað er Breyta (variable) Útskýrið með dæmum? | Breytur eru notaðar til að tákna eiginleika einstaklings eða hópa sem fela í sér breytileika eða aðgreina einn frá öðrum Kynferði Stjórnmálaskoðun Skóstærð Breytur/kvarðar Nafnbreytur (nominal scale) Raðbreytur (ordinal scale) Jafnbilabreytur (interval scale) Hlutfallsbreytur (ratio scale) |
| Kerfisbundnar skekkjur (systamatic error) | Kerfisbundnar skekkjur Þegar mæling skilar kerfisbundið hærri eða lægri niðurstöðu en vera ætti Þetta eru skekkjur sem stafa af hönnun og framkvæmd rannsóknar |
| (6%) Lýsið helstu einkennum þátttökuathugana (participant observations) og gerið sérstaklega grein fyrir þeim ólíku hlutverkum sem rannsakendur geta valið sér þegar þátttökuathugun er framkvæmd. | Þátttökuathugun (participant observation) er rannsókn sem framkvæmd er í sem náttúrulegustu umhverfi þátttakenda Reynt er að valda sem minnstu raski á daglegu lífi þátttakenda í rannsókninni Náttúrulegar aðstæður daglegs lífs Persónuleg samskipt Mismunandi hlutverk í þátttökuathugunum Hulinn rannsakandi (Covert Observation) Opinber rannsakandi (Overt Observation) Opinber þátttaka (Overt participant) Hulinn þátttaka (Covert participant) |
| (7%) Í vísindum og fræðum er rík áhersla lögð á að forðast ritstuld (plagiarism). Skilgreinið hvað felst í ritstuldi. | Bein og vísvitandi not á ritverki annars manns án þess að geta heimildar, þannig að höfundur birtir orð eða fræðilegar niðurstöður annarra sem sitt eigið verk. |
| (6%) Hvernig skilgreinir Páll Skúlason hugtakið gagnrýnin hugsun (critical thinking)? Páll greinir gagnrýna hugsun frá þremur öðrum leiðum til að mynda sér skoðun. Hvað nefnast þær? | Fórum ekki í Pál Skúlason held ég. |
| (3%) Þessi tegund rannsókna er notuð þegar þekking á viðfangsefninu er af mjög skornum skammti. Hér er verið að lýsa: a. Leitandi rannsókn (explorative research). b. Ályktandi rannsókn (evaluation research). c. Hagnýt rannsókn (applied research). d. Þreifandi rannsókn (searching research). | (A) Leitandi rannsókn (explorative) Aðallega beitt þegar lítið er vitað um viðfangsefni eða vandamál Markmið er að leitast við að finna mynstur, nýjar hugmyndir eða þróa tilgátur Algengt er að styðjast við viðtöl við sérfróða aðila, skoðun (observation), söguleg gögn, tilviksrannsókn (case study) o.fl. Þetta er mjög sveigjanleg aðferð sem miðar að því að safna gögnum og niðurstöðum sem gætu gagnast í frekari rannsóknum |
| (3%) Þessi rannsóknaraðferð felur í sér að velja afmörkuð tilvik eða fyrirbæri til ítarlegrar rannsóknar. Hér er verið að lýsa a. Kvennafræði (feminism) b. Langtímarannsókn (longitudional research) c. Tilviksrannsókn (case study) d. Þversniðsrannsókn (cross-sectional study) | C. Tilviksrannsókn (case study) felst í því að velja afmörkuð tilvik eða fyrirbæri til ítarlegrar skoðunar Oftast eru það fyrirtæki eða stofnanir sem eru skoðaðar, einnig hópar einstaklinga Stuðst við ólíkar aðferðir: viðtöl, þátttökuathugun, dagbækur, fyrirliggjandi gögn o.fl. Veitir mjög ítarlega vitneskju um fá viðfangsefni og góð aðferð til að skoða breytingaferli |
| (3%) Vísindamaður skoðar áhrif menntunar á laun kvenna og finnur út að konur með meistaragráðu eru með að jafnaði 20% hærri laun en konur með BA próf. Í þessu dæmi er: a. Kyn óháð-/frumbreyta (independent variable) og laun háð-/fylgibreyta (dependent variable) b. Kyn óháð-/frumbreyta (independent variable) og menntun háð- /fylgibreyta (dependent variable) c. Menntun óháð-/frumbreyta (independent variable) og laun háð- /fylgibreyta (dependent variable) d. Menntun óháð-/frumbreyta (independent variable) og kyn háð- /fylgibreyta (dependent variable) | Ekki viss hér. |
| (3%) Hvaða fullyrðing á EKKI við fyrirbærafræðilega nálgun (phenomenological approach) í rannsóknum: a. Stuðst er við lítil úrtök (small samples) b. Alhæft er frá úrtaki yfir á þýði c. Áreiðanleiki (reliability) er takmarkaður d. Mjög rík gögn og huglæg | (B) Alhæfr frá úrtaki yfir á þýði. |
| (3%) Jón Gnarr er nú að hætta í pólitík. Hann veit ekki hvað er framundan hjá sér, enda Georg vinur hans í fýlu út í hann. Hann hefur því sótt um starf hjá fjármáladeild Reykjavíkurborgar. Í atvinnuviðtalinu um daginn var hann beðinn um að setja upp tvær skýringamyndir sem sýna: a) hlutfallslega innbyrðis skiptingu útgjalda borgarinnar til einstakra málaflokka (distribution of expenditure by posts) fyrir árið 2011 og b) þróun útgjalda borgarinnar til menningarmála (development of expenditure to culture) fyrir árin 2000-2011. Gnarr vindur sér í þetta og hyggst lýsa þessu með tveimur myndum. Réttasta val hans er: a. Kökurit og kökurit (pie chart and pie chart) b. Tvö súlurit (two column charts) c. Kökurit og línurit (column chart and line chart) d. Línurit og súlurit (line chart and column chart) | Kökurit og línurit |
| (3%) Forstöðumaður heilbrigðisstofnunar vill upplýsingar um ánægju sjúklinga með viðmót starfsfólks og ákveður að framkvæma könnun. Upphafleg hugmynd forstöðumannsins er að fá í það minnsta 500 sjúklinga til að svara könnuninni en vegna niðurskurðar er ákveðið að minnka úrtakið niður í 200 sjúklinga. Þetta hefur þær afleiðingar að... a. Kerfisbundin skekkja (systematic error) í niðurstöðum eykst b. Tilviljunarbundin skekkja (random error) í niðurstöðum eykst c. Bæði kerfisbundnar og tilviljunarbundnar skekkjur í niðurstöðum aukast d. Niðurstöður könnunarinnar verða algerlega ómarktækar | Kerfisbundnar skekkjur Annarsvegar úrtaksháðar skekkjur og hins vegar mæliskekkjur Skekkjur sem stafa af... Óvandaðri hönnun Óvandaðri framkvæmd Til úrbóta: Nota réttar úrtaksaðferðir og taka ígrundaðar ákvarðanir um framkvæmdin |
| (3%) Þegar tekin eru djúpviðtöl (interviews) styðst rannsakandi við: a. Staðlaða spurningalista (standardized questionnaires) b. Opnar spurningar (open-ended questions) c. Talningu orða (word count) d. Þátttöku margra viðmælenda í einu (multiple participation) | b) Djúpviðtöl byggja á Byggir á opnum (open-ended) spurningum sem tengjast rannsóknarefninu Engir staðlaðir spurningalistar Samtal með tilgang Þátttakendur lýsa heiminum eins og þau upplifa hann og skilja útfrá eigin forsendum |
| (3%) Aðeins ein eftirfarandi færslna í heimildaskrá er rétt skv. APAstaðlinum. Hver? (Athugið að það sem venjulega er skáletrað er haft hér undirstrikað) a. Birgir Guðmundsson og Markus Meckl. (2008). Á sumarskóm í desember. Ísland í skýrslum austurþýsku öryggislögreglunnar Stasi. Saga. Tímarit Sögufélags, 46(2), 86-113. b. Guðmundsson, Birgir og Meckl, Markus. (2008). Á sumarskóm í desember. Ísland í skýrslum austurþýsku öryggislögreglunnar Stasi. Saga. Tímarit Sögufélags, 46(2), 86-113. c. Birgir Guðmundsson og Markus Meckl. (2008). Á sumarskóm í desember. Ísland í skýrslum austurþýsku öryggislögreglunnar Stasi. Saga. Tímarit Sögufélags, 46(2), bls. 86-113. d. Birgir Guðmundsson og Markus Meckl. Á sumarskóm í desember. Ísland í skýrslum austurþýsku öryggislögreglunnar Stasi. Saga. Tímarit Sögufélags, 46(2), 2008, 86-113. | Ég held að það sé A eða B... |
| 5) (3%) Aðeins ein eftirfarandi færslna í heimildaskrá er rétt skv. APAstaðlinum. Hver? (Athugið að það sem venjulega er skáletrað er haft hér undirstrikað) a. Steingrímur Jónsson. (2006). Loftslagsbreytingar, veðurfarslíkön og hafstraumar. Í Þór Jakobsson og Björk Sigurgeirsdóttir (ritstjórar). Ísland í þjóðleið. Siglingar á norðurslóðum og tækifæri Íslands (bls. 23-26). Háskólinn á Akureyri á Akureyri. b. Steingrímur Jónsson. (2006). Loftslagsbreytingar, veðurfarslíkön og hafstraumar. Í Þór Jakobsson og Björk Sigurgeirsdóttir (ritstjórar). Ísland í þjóðleið. Siglingar á norðurslóðum og tækifæri Íslands (bls. 23-26). Akureyri: Háskólinn á Akureyri. c. Steingrímur Jónsson. (2006). Loftslagsbreytingar, veðurfarslíkön og hafstraumar. Í Þór Jakobsson og Björk Sigurgeirsdóttir (ritstjórar). Ísland í þjóðleið. Siglingar á norðurslóðum og tækifæri Íslands. Akureyri: Háskólinn á Akureyri, bls. 23-26. d. Þór Jakobsson og Björk Sigurgeirsdóttir (ritstjórar). (2006). Í Steingrímur Jónsson. Loftslagsbreytingar, veðurfarslíkön og hafstraumar. Ísland í þjóðleið. Siglingar á norðu | Myndi segja að það sé B |
| (3%) Hvað af eftirtöldu er meðal megineinkenna óhæfuverka sem framin hafa verið í nafni vísindanna í gegnum tíðina? a. Áhætta er tekin með mikilvæga hagsmuni þátttakenda. b. Rannsóknir eru gerðar án upplýsts samþykkis. c. Þátttakendur tilheyra þjóðfélagshópum sem eru á einhvern hátt berskjaldaðir. d. Allt ofantalið (a, b og c). | D er svarið |
| (8%) Við mat á því hvað sé góð rannsóknarspurning (research question) er í bók Schutt lagt til að stuðst sé við þrennskonar viðmið (criteria). Hver eru þau? | Þrjár kríteríur fyrir því hvernig við veljum út hvað sé besta spurningin: 1) Hvað er mögulegt í tíma og fjármagni? (Feasibility) Tími, aðstæður og fjármagn hafa alltaf áhrif á hvað er hægt að ráðast í að rannsaka 2) Félagslegt mikilvægi (Social importance) Hvað er mikilvægt og aðkallandi hverju sinni? Félagslegar afleiðingar hrunsins? Áhrif nýrrar stjórnarskrár á lýðræði? Spilling meðal stjórnmálamanna? 3) Vísindalegt gildi (Scientific relevance) Felur hún í sér framlag til vísindanna? Kenningarþróun eða frekari staðfestingar kenninga? |
| . (8%) Hvað þarf helst að hafa í huga og ef til vill varast í þvermenningarlegum samanburðarrannsóknum (cross-cultural comparative research)? Nefnið dæmi. | Alhæfingar um sameiginleg einkenni menninga Gagnlegt að bera kennsl á endurtekin þemu og mynstur menningar, en hætta er á staðalmyndum við alhæfingar Þjóðhverfa (e. ethnocentrism) vs. menningarleg afstæðishyggja (e. cultural relativism). Menningarleg afstæðishyggja leggur áherslu á fjölbreytileika menninga og viðurkennir þörfina á að reyna að skilja fólk annarrar menningar út frá þeirra eigin menningu. Fjölbreytileiki úrtaka í þvermenningarlegum saman-burðarrannsóknum og breytileiki annarra þátta en menningar getur ógnað réttmæti (e. validity) samanburðarrannsókna. (Sjá dæmi hér á eftir). |
| (9%) Nefndu þau þrjú skilyrði sem rannsókn verður að uppfylla til að teljast sönn tilraun (true experiment). | Verða að uppfylla þrjú skilyrði A.m.k. tvo hópa Tilraunahóp og samanburðarhóp Gerum breytingar á frumbreytunni (óháðu breytunni) og skoðum svo áhrifin á fylgibreytuna (háðu breytuna) Þátttakendum er skipt í hópa með tilviljunarkenndum (slembnum) hætti Þessi skilyrði gera kleift að leggja meira traust á réttmæti orsakatengsla en í öðrum rannsóknarsniði |
| (8%) Hvað er sagnfræði, hvenær varð hún til, hvaða aðferðir notar greinin og hvað fæst hún við? | Aðferð: kerfisbundin rannsókn á fortíðinni í gegnum varðveittar heimildir Aðferðir í sagnfræði einkennast t.d. af heimildarýni, röklegum ályktunum, gjarnan áhersla á tímaröð, atburðarás og orsakasamhengi, og vönduðum tilvísunum Viðfang: „Allt“ sem gerst hefur í fortíðinni Lífshættir, atvinna, neysla, menntun, vísindi, listir, trúarbrögð, stjórnkerfi, stjórnmál, glæpir ... Staðsett í grennd við greinar eins og málvísindi, bókmenntafræði og heimspeki Hver er munurinn á sagnfræði og félagsvísindum? Þótt félagsvísindi geti verið söguleg (sjá t.d. Max Weber), þá beinast flestar rannsóknir þeirra að samtímanum eða nálægri nútíð; sumir sagnfræðingar leggja stund á samtímasögu: Hvenær hófst „samtími“ sagnfræðinga? Félagsvísindi leitast gjarnan við að finna algild lögmál. Hluti sagnfræðinga stefnir að hinu sama, aðrir skeyta minna um slíkt Mismunandi áherslur sagnfræðina á efnishyggju (félagslegar formgerðir, stéttahagsmunir) eða hughyggju (einstaklingar sem gerendur) Oft erfitt að leita beint til þeirra sem verið er að rannsaka Þeir sem skildu eftir heimildirnar eru lát |
Want to create your own Flashcards for free with GoConqr? Learn more.