Foise configurando e matizando
dende as décadas centrais do S.XIX
e adquiriu plena vertebración nas
décadasfinais dese século, e
iniciaisdo seguinte
Destacaron as reivindicacións
culturais e políticas
O catalanismo político presenta unha ampla
variedade ideolóxica (dende o tradicionalismo
conservador ao federalismo republicano),
social(grupos burguesesou proletariado urbano
e campesiños), e estratéxica (colobaroción e
participación Goberno no Estado español hasta
a defensa do autogoberno e de federalismo)
O desenvolvemento das
revolucións industrial e liberal,
provocou a progresiva exaltación
dos valores considerados como
específicos dos cataláns. Factores
A existencia dunha
lingua propia empregada
maioritariamente por
todas as clases sociais e
potenciada como lingua
literaria
A permanencia dos
costumes e do dereito
tradicional catalán
A conciencia dun pasado histórico
gorioso do que proceden
numerosos símbolos identificativos
(bandeira, himno, Generalitat)
O desenvolemento
industrial, que contrastaba
fortemente co resto de ES
A marxinación política sentida polos
cataláns fronte á centralización na
toma de decisións en Madrid
As primeiras manifestacións políticas do
catalanismo tiveron lugar na década de
1880 e foron de carácter rexionalista:
defensa do autogoberno catalán sen
discutir a unidade nacional de España.
Este rexionalismo tivo dúas tendencias
A TENDENCIA PROGRESISTA.
Reivindicación política
vinculada á idea de
modernización e
transformación do país.
Destaca Memorial de agravios, presentada
ao rei Afonso XII, unha crítica da política do
Goberno acompañada de propostas para
dar cabida a una organización rexional de
ES, pero o Goberno rexeitounas
A TENDENCIA CONSERVADORA, foi a
que tivo máis capacidade de actuación
e de influencia na vida política
española. Fundouse a Liga de Cataluña
e a Unión Catalanista, aprobouse un
proxecto autonomista de carácter
conservador, coñecido como as Bases
de Manresa
A finais do S.XIX, o catalanismo político foi
evolucionando cara a posicións nacionalistas.
Enric Prat de la Riba foi o primeito en
identificar Cataluña como nación
Para harmonizar o autogoberno catalán coa
unidade de España, propuxo a fórmula da
federación das diferentes nacións e
nacionalidades ibéricas que constituirían ES.
O NACIONALISMO CATALÁN
CONSERVADOR. Os seus partidarios
fundaron a Liga Rexionalista de Cataluña
para participar activamente na vida
política catalá e española
En 1913, as presións catalanistas
iniciadas pola Liga culminaron coa
aprobación da Lei de Mancomunidades
de Cataluña
Os catalanistas encabezados pola Liga e a través de
Mancomunidades, elaboraron en 1919 un proxeco de
Estatuto de autonomía que foi rexeitado polo Goberno
central
O NACIONALISMO CATALÁN PROGRESISTA E REPUBLICANO.
Nas súas obras políticas e históricas insistiu na idea de
Cataluña como nación forxada pola historia, pero sobre
todo pola vontade dos individuos que a conforman;
defendeu a creación dun stado catalán baseado e
consolidado pola democrecia, as liberdades cidadáns, o
reformismo social, o laicismo e o republicanismo.
O catolicismo de esquerdas caracterizouse pola
súa fragmentación e vinculación co
republicanismo. Os seus partidarios crearon as
primeiras organizacións independentistas
Todas as reivindicacións catalanistas foron
reprimidas pola ditadura de Primo de Rivera,
situación que contribuíu a súa radicalización e
favoreceu o reagrupamento das forzas a
esquerda nacionalista e repubblicana que
formaron Esquerra Republicana de Cataluña