Inleiding; evolutie, ecologie en classificatie

Descripción

(Inleiding) Dierkunde Fichas sobre Inleiding; evolutie, ecologie en classificatie, creado por y.gladdines el 19/11/2013.
y.gladdines
Fichas por y.gladdines, actualizado hace más de 1 año
y.gladdines
Creado por y.gladdines hace alrededor de 11 años
149
0

Resumen del Recurso

Pregunta Respuesta
Evolutie De verandering van eigenschappen en kenmerken van groepen organismen over verschillende generaties heen
Transformisme Zekere levensvorm geeft aanleiding tot ontstaan nieuwe levenvorm
Evolutionaire verwantschap Vele gelijkenissen tussen verschillende organismen
Uniformitarianisme Aangenomen dat processen uit het verleden hetzelfde zijn als die in het heden - wetten van chemie en fysica zijn universele constanten
Lamarckisme Overerven van verworven eigenschappen
Darwin Verschillende soorten kunnen uit eenzelfde voorouder ontstaan omdat ze elk evolueerde in een eigen, verschillende habitat waarin ze zich moesten aanpassen - adaptatie
Adaptatie Soort past zich aan met veranderingen
Mendel Overerfbare elementen onveranderlijk doorgegeven van generatie op generatie
Neodarwinisme Combinatie van theorieën van Darwin & Mendel
Micro-evolutie Evolutionaire mechanismen die zich afspelen binnen een populatie of diersoort
Macro-evolutie Evolutie boven het species-niveau
Fenotype Specifiek waarneembare kenmerken - morfologische kenmerken / gedragskenmerken / eigenschappen binnen hun levensloop
Genotype DNA
Maternale effecten Effecten die een moederdier uitoefent op het fenotype van nakomelingen
Milieu effecten op fenotype Niet erfelijk - temperatuur, licht, seizoen, voeding, luchtdruk, zwaartekracht, mechanische krachten, aanwezigheid van predatoren, interactie van soortgenoten
Epigenetische overerving Omgeving geïnduceerde kenmerken worden toch over verschillende generaties overgedragen ook al komen deze factoren niet meer voor
Gen DNA fragment dat codeert voor een eigenschap of functie
Locus Vaste positie van chromosomen
Allelen Meerdere varianten van bepaald gen
Homozygoot Twee identieke allelen
Heterozygoot Twee verschillende allelen
Intermediair type Mengvorm tussen beide extremen
Codominantie Beide kenmerken komen tot uiting
Dominant Het allel dat tot uiting komt
Recessief Het allel dat niet tot uiting komt
Mutatie Gevolg van niet gecorrigeerde schade aan het DNA - tijdens kopiëren - ontstaan at random
Recombinatie Door elkaar schudden en herverdelen van bestaande variatie door allelen tussen homologe chromosomen uit te wisselen - tijdens meiose bij aanmaak gelachtscellen
Exaptatie Zelfaanvulling van eigenschappen
Verwantschapsselectie Samenwerking tussen verwanten waarbij individu eigen belang op geeft zodat er grotere kant is op doorgeven van genen
Species (biologisch) Soort is een groep van natuurlijke populaties van organismen die zich onderling kunnen voortplanten
Species (evolutionair) Soort is een enkele lijn van afstamming die een eigen identiteit behoudt en zich onderscheidt van de rest
Species (fylogenetisch) Soort niet verder onder te verdelen en een gemeenschappelijke voorouder te herleiden
Reproductieve isolatie Onmogelijkheid om zich voort te planten
Prezygotische barriere Samsmelting zaadcel en eicel met de vorming van een zygote verhinderd
Ecologische isolatie Potentiële partners vinden elkaar niet terug
Tijdsafhankelijke isolatie Populaties paren op een ander tijdstip
Habitat isolatie Beide populaties paren in een ander habitat, terwijl ze voor de rest eenzelfde leefomgeving kunnen delen
Ethologische/seksuele isolatie Populaties herkennen elkaars baltgedrag en seksuele signalen niet
Mechanische isolatie Er is copulatie maar uitwisseling geslachtscellen wordt verhinderd door morfologische incompatibiliteit van de geslachtsorganen
Copulatie gedrag Bevruchting kan niet plaatsvinden omwille van het ontbreken van specifieke stimuli tijdens de copulatie
Isolatie van gameten Geen correcte transfer van gameten/geen geslaagde bevruchting
Post zygotische barriere Bevruchting vindt plaats en hybride individu gevormd - met gereduceerde fitness
Ecologische onleefbaarheid Hybriden hebben geen eigen ecologische niche waarbinnen ze competitief gelijkwaardig zijn aan beide ouder species
Gedragsgebonden steriliteit Hybride dieren zijn minder succesvol in het vinden van een partner
Onleefbaarheid hybride Ontwikkelingsstoornissen tijdens embryonale fase
Steriliteit hybriden Onmogelijkheid normale gameten te vormen
Peripatrische speciatie bijzondere vorm van speciatie waarbij slechts een heel kleine groep dieren geïsoleerd raken van de populatie
Parapatrische speciatie Geen specifieke geografische barriere tussen twee populaties - leefgebied oudergeneratie onderverdeeld in verschillende habitats - lagere fitness van nakomelingen - uitgestrekt verspreidingsgebied
Ringspecies Vormen aaneengesloten geheel van naburige populaties - alleen directe buren succesvol paren - reproductieve barriere tussen verderaf gelegen populaties
Symmetrische species Paring vindt plaats maar er is een biologische barriere voor de uitwisseling van genen tussen twee subpopulaties
Hybride zone Zone tussen relatief nauwe contact zone tussen twee poulaties
Heterotopie Gen kan op een andere plaats in het lichaam tot expressie komen
Heterochronie Gen kan op een ander tijdstip of over een andere periode tot expressie komen
Heterometrie Gen komt in andere mate tot expressie - resulterende gen product kan in grotere of kleinere mate geproduceerd worden
Allometrie Gevolg van heterometrie - eigenschap dat bepaald of structuren tijdens de ontwikkeling sneller of trager groeien in vergelijking met overige elementen van het embryo
Heterotypie Mutatie ter plaatse van effectorgen zelf - vaak tot gevolg dat er geen functionerend eiwit gevormd kan worden
Spaarzaamheid/zuinigheid 5 genfamilies die steeds hergebruikt worden tijdens het ontwikkelinsproces
Co-optie Genproducten krijgen nieuwe functies toegewezen
Beperking van evolutie Fysische-, morfologische-, fylogenetische beperkingen
Ecologie Interdisciplinaire studie die zowat alle takken van de biologische wetenschappen omvat
Populatie Groep individuen van éénzelfde soort die niet in ruimte en tijd van elkaar gescheiden zijn en theoretisch gezien kunnen voortplanten - vrije uitwisseling van genen mogelijk
Leefbare populatie Groot genoeg om inteelt te vermijden en groot genoeg om stochastische factoren die de populatiegrootte toevallig en plots kunnen aantasten op te vangen
Deelpopulaties / subpopulaties Populatie ingedeeld
Metapopulaite Deelpopulatie die toch afhankelijk zijn van sporadische migraties tussen elkaar
Niche Verzameling van alle vereiste en tolereerbare omgevings elementen die het voor een soort mogelijk maken een leefbare populatie te vormen
Fundamentele niche Bepaald potentieel gebruik van bepaalde bronnen
Gerealiseerde niche Bepaald het effectief gebruik van deze bronnen
Generalisten Soorten met een brede niche
Specialisten Soorten hebben zich gespecialiseerd om zeer weinig bronnen aan te boren
Habitat Werkelijke ruimte waarbinnen een organisme leeft en die voldoet aan de niche voorwaarden voor deze species
Biotoop Beschrijft in meer algemene geografische termen de ruimte waar die diersoort zijn thuis vindt
Draagkracht habitat Bepaald hoeveel individuen van een bepaalde soort kunnen leven in de habitat
Gemeenschap Verzameling soorten die voorkomen in hetzelfde gebied
Ecosysteem Verzameling alle biotische en abiotische factoren die met elkaar intrageren
Biotische factoren Levende organismen
Abiotische factoren Fysische verschijnselen
Veerkracht Bepaald de mate waarin herstel mogelijk is na stochastische verschijnselen
Biodiversiteit Diversiteit van het leven - aantal soorten die voorkomen in bepaalde regio
Sleutelspecies Soort die absoluut noodzakelijk is voor het behoud van een bepaald ecosysteem
Competitie Treedt op wanneer één of meerdere beschikbare bronnen die beperkt is in ruimte of tijd in onvoldoende mate aanwezig zijn om aan de noden van twee of meer individuen te voldoen
Coöperatie Interacties tussen organismen
Altruïsme Hulp die 1 dier aan een ander verschaft zonder dat hiervoor een directe beloning verwacht wordt
Sociale dieren Leven in groepsverband
Eusociale dieren Leven samen in kolonie die opgedeeld is in reproductieve kaste
Neutrale interactie Twee organismen hebben geen enkel effect op elkaar
Predatie Ene organisme eet andere
Interspecifieke competitie Bepaalde bron essentieel voor twee verschillende soorten en wanneer deze bron niet overvloedig aanwezig is
Niche overlap Overlap fundamentele niches van beide soorten
Niche vernauwing Gerealiseerde niche wordt kleiner dan fundamentele
Niche differentiatie Andere bron wordt aangeboord
Competitieve exclusie Minst competitieve soort verdwijnt
Amensalisme Één populatie heeft negatief effect op andere
Mutualisme Interactie positief voor beide organisme
Symbiose Fysische en obligate associatie tussen twee soorten
Commensalisme Geen negatief effect op de gastheer maar hebben deze wel nodig
Parasitisme Gastheer nodig en hebben negatief effect
Parasitoïdisme Speciale vorm van parasitisme waarbij gastheer altijd de dood vindt
Co-evolutie Twee soorten met wederzijdse evolutionaire druk
Introductie soorten Exotenproblematiek
Exoten Organismen die op een natuurlijke manier niet thuishoren in een bepaald ecosysteem maar er toch terecht zijn gekomen en zich er toch goed voelen
Nichedisruptie Verstoren bestaande niche waardoor bepaalde soort niet meer in staat is te overleven in zijn habitat
Habitatfragmentatie Groot stuk wordt opgedeeld in kleine, verspreide fragmenten wat kan leiden tot kleine populaties
Overvloed aan bronnen Eenzijdig voordeel voor een aantal zeer competitieve soorten en een nadeel voor de meeste andere soorten
Fylogenie Leer van de afstamming en verwantschap van levende wezens
Taxon Taxonomische eenheid/groep organismen die samen een onderscheidende eenheid vormen ten opzichte van andere soortgelijke groepen organismen - opgedeeld in rangen
7 primaire rangen Rijk - stam - klasse - orde - familie - geslacht - soort
Cladogram Weergeven van onderlinge relatie en verwantschap
Cladogram met dichotoom vertakkingspatroon Uit 1 gemeenschappelijke voorouder vertrekken twee divergerende lijnen van nakomelingen
Oriëntatie van een cladogram is willekeurig Alle eindvertakkingen eindigen perifeer op hetzelfde niveau
Horizontaal cladogram Verloopt van links naar rechts
Verticaal cladogram Als struik vertakt van onder naar boven
Cirkelvormig uitgespreid
Uiteinde van de takken van een cladogram Species waarvoor cladogram is opgesteld
Outgroup van een cladogram Tak van de nauwste verwant die niet tot deze groep dieren behoort
Knooppunten van een fylogenetisch cladogram Namen van gemeenschappelijke voorouders weergegeven
Dwarsstreepjes van een fylogenetisch cladogram Momenten waarop nieuwe evolutionaire kenmerken verschenen
Homologe kenmerken / apomorfiën Vanuit een gemeenschappelijke voorouder evolutionair verworven kenmerk
Convergente evolutie De onafhankelijke ontwikkeling van eenzelfde evolutionair verworven kenmerk in 2 verschillende taxo
Analogie Gelijkenis in functie
Homoplasie Gelijkenis in vorm
Synapomorfie Evolutionair verworven kernmerk dat door 2 verschillende klades en hun meest gemeenschappelijke voorouder samen gedeeld wordt en waarmee ze zich onderscheiden van de andere klades uit de studie
Plesiomorfie Kenmerk dat de voorouderlijke situatie vertegenwoordigt en dus gedeeld wordt door alle soorten die het voorwerp uitmaken de de studie
Autoapomorfie Evolutionair verworven kenmerk dat slechts voorkomt bij 1 klade
Symplesiomorfie Het kenmerk was geen goede keuze, daar het de ancenstrale situatie voorstelt, ook al kan hiermee een onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende soorten in de lijst
Omgekeerde evolutie Evolutionair verworven kenmerken die later in de evolutie verloren kunnen gaan
Monofyletische groep Meest recente gemeenschappelijke voorouder van deze organismen en alle nakomelingen
Parafyletische groep Niet alle nakomelingen van de gemeenschappelijke voorouder
Polyfyletische groep Groepeert verschillende organismen, maar niet de meest recente gemeenschappelijke voorouder
Mostrar resumen completo Ocultar resumen completo

Similar

Evolutieleer van Darwin
y.gladdines
Vormen van selectie
y.gladdines
Mens in zijn ecosysteem
y.gladdines
Interacties tussen organismen en diersoorten
y.gladdines
Systematiek
y.gladdines
Taxonomie
y.gladdines
Invertebraten
y.gladdines
Vertebraten
y.gladdines
Pisces
Chris D1
Hormonen
Sarah Eleveld
Adaptaties voor specifieke voortbeweging
y.gladdines