gebruik tegnologie om produkte vir handel te produseer
Mense het gespesialiseerde vaardighede + maak op ander
mense se vaardighede staat om goed te produseer wat hulle
nie self kan produseer nie.
dryf meer handel as tradisionele samelewings
Tradisionele samelewing:
gemeenskappe gebruik basiese metodes
om te jag + kos te versamel
gebrek aan tegnologie + meeste aktiwiteite is
bestaansaktiwiteite.
beleef nie ekonomiese groei nie
maak staat op hulself vir oorlewing
dryf handel baie min
hoofsaaklik in landelike gebiede
Ruilhandel:
vorm van handel waar
mense goedere ruil sonder
om geld te gebruik
wanneer 1 soort diens vir iets anders verruil
word sonder geld
vroegste vorm van ruilhandel = vee
later = gewasse
Trans-Sahara handel:
tussen ongeveer 8ste en 16de eeu het lande in Asië +
Europa met Afrika handel gedryf
Afrika het goud, sout, ivoor + slawe aan hulle verruil vir
weefstowwe soos sy, krale + keramiekware
Karavane kamele het kommoditeite oor Sahara gedra vanaf Algerië,
Libië + Egipte na dele van Wes-Afrika soos Ghana, Mali + Nigerië
Stille ruilhandel:
vertroue baie belangrik
handelspartye op trans-Sahara handelsroete = nie
dieselfde tale gepraat nie
dis 'n soort ruilhandel waar
handelaars kommoditeite ruil sonder
om met mekaar te praat / interaksie
met mekaar te hê
Ruilhandel nadele:
moeilik om waarde te bepaal
kan nie alles kry wat nodig het nie
kan nie voedsel vir lang tydperke stoor nie
mense wil dalk nie jou goedere hê nie
dit wat jy wil ruil = dalk nie van beste gehalte nie
Promesses (Skuldbewyse)
Notas wat
wetlik bindend
is + wat kopers
gebruik om
onvoorwaardelik
aan verkopers
te belowe dat
hulle spesifieke
bedrag geld
binne tydperk
sal betaal
dis soos private weergawe van 'n banklening
dit verklaar dat persoon by 'n privaat organisasie of individu geld leen
kan ook rente op bedrag spesifiseer.
8ste eeu deur Chinese in Tang-dinastie gebruik
ongeveer 12de eeu deur Arabiese handelaars
nuttig vir handelaars = hoef nie baie
muntstukke rond te dra + dis gevaarlik
werk so goed daar is mense wat dit
vandag nog gebruik
Geskiedenis van geld:
20 000 jaar gelede = mense jag, versamel + ruil
9000-6000 VHJ = vee + gewasse vorm van
betaalmiddel
3000-2000VHJ= begin van bankwese
1500VHJ- 1950's =In China, Arabië + Afrika =
skulpe as betaalmiddel
1000-300VHJ = graaf + mesgeld in China
640-26VHJ = muntstukke van goud + silwer
118VHJ = 1ste banknote
806-921HJ = 1ste papiergeld
1816 = Engeland aanvaar goudstandaard
1880 -1914 = meeste lande in wereld
baseer waarde van hulle geld op
goudstandaard
1931 = Brittanje beweeg weg van goudstandaard
1971 = Amerika beweeg weg van goudstandaard; einde
van stelsel
Vandag = talle vorms van bataalmiddels
Elektroniese bankwese:
nuutste ontwikkeling
gebruik = internet, selfone, otomatiese
tellermasjiene (OTM), debietkaarte ens.
met bogenoemde kan jy geld
rondskuif sonder geld in hand + sonder
banktellers
dis veilig want geen kontant is nodig
bedrog is egter nogsteeds moontlik
stel individue + besighede in staat om finansiële transaksies te doen
Rol van geld:
geld wys hoe samelewing verander het
in ou dae = grond rykdom
vandag = geld rykdom
boere het surplusse vir ander
kommoditeite / geld verruil
ruilmiddel:
kan dit verhandel / ruil vir goedere /
dienste
verrekeningseenheid:
dis 'n standaardmaatstaf vir wat
handelsgoedere / dienste werd is
waardedraer:
behou sy waarde oor tyd;
dit dra gestoorde waarde
Verbruikersekonomieë:
ekonomie waarin besighede
verbruikers aanmoedig om soveel
geld moontlik te spandeer op hul
goedere / dienste
elektroniese banksake en globalisering maak verbruikersbesteding makliker
plaas druk op omgewing omdat mense meer verbruik as wat hulle produseer
beteken: materiale word vinniger opgebruik as wat dit voorsien kan word
bv. motors wat vervaardig + verkoop word, maar daar is beperkte hoeveelheid
brandstof in aarde
dit vererger omgewingsprobleme
dus het fokus van mense om al hoe meer geld op verbruikersgoedere te bestee, 'n
onvolhoubare manier van lewe geword
Woordelys:
ruilhandel = vorm van handel waar mense goedere ruil
sonder om geld te gebruik
kommoditeite = artikels wat mense vir ruil gebruik
VHJ = voor die huidige
jaartelling / voor geboorte van
Christus. Word gebruik om
sensitief te wees vir ander
gelowe as die Christendom
HJ = huidige
jaartelling / na geboorte
van Christus. Het
gewoonlik AD (Anno
Domini) Latyn vir :'in die
jaar van ons Here'. Word
gebruik om sensitief te
wees vir ander gelowe
surplus = wanneer daar 'n groter aanbod is as die
vraag; wanneer jy meer het as wat jy nodig het
verstedeliking = beweging van mense van landelike gebiede na stede + die
groei wat stede as gevolg hiervan ondervind
globalisering = proses waardeur besighede, kulture + gemeenskappe meer
verbind word + onderling afhanklik raak van mekaar as gevolg van
kommunikasie + reistegnologie
onvolhoubaar = wanneer iets nie vir altyd kan hou nie; hulpbronne sal
opraak as mense aanhou om onvolhoubaar te leef