Een sage is een verhaal dat ...
... mondeling overgeleverd werd;
- een historische kern van waarheid bevat;
- nauwkeurig gesitueerd is in tijd en ruimte;
- aangedikt werd met fantasie-elementen uit het volksgeloof (bijgeloof *).
* bijgeloof = een niet op godsdienst of wetenschap gebaseerd geloof. Het houdt meestal in dat er iets veroorzaakt zou kunnen worden door bovennatuurlijke krachten of machten. (bron: Wikipedia)
de eigenlijke sage of gruwelsage
Dit zijn de oudste sagen
- met spanning tussen de mensenwereld en die van buiten- en bovennatuurlijke krachten;
- verhalen over spoken, heksen, tovenaars, waarzeggers en andere bovennatuurlijke wezens als duivels, weerwolven, aardmannetjes (kabouters) ...;
- verteld om mensen schrik aan te jagen;
- meestal tragisch en pessimistisch
de historische sage
Dit zijn oude volksverhalen
- die een verklaring geven van bv. de naam van een stad of gemeente, landschappen, een aardrijkskundige bijzonderheid, een volksgebruik ...;
- nog onder te verdelen in echte historische sagen en verklarende sagen;
- deze verhalen zijn minder pessimistisch van ondertoon.
Slide 4
Onderverdeling van historische sagen
De echte historische sagen zijn de verhalen waarin een historische figuur of een historisch feit centraal staat.
De verklarende sagen geven een verklaring voor een plaatsnaam, een volksgebruik, een bijnaam, een aardrijkskundige bijzonderheid ...
De verklarende sagen kunnen nog eens onderverdeeld worden in o.a.
toponymische sagen (daarin wordt een plaatsnaam verklaard)
heraldische sagen (daarin wordt de oorsprong van een wapenschild verklaard).
DE STADSSAGE = BROODJEAAPVERHAAL
Dit zijn moderne verhalen:
- als waargebeurd verteld;
- over een bijzonder of bizar feit;
- met verschillende varianten, uit het niets;
- de geloofwaardig door de vermelding van precieze details;
- geen precieze bron (zogezegd uit 'goede bron vernomen', van een vriend van een vriend);
- over eigentijdse angsten, dreigingen en vooroordelen;
- soms een gruwelijke sfeer.