Frage 1
Frage
Samkvæmt rannsókn þeirra Wolfgangs Edelsteins og Sigurjóns Björnssonar birtist félagslegur og kynbundinn munur með eftirfarandi hætti í íslensku skólakerfi á 7. áratug 20. aldar?
Antworten
-
Stelpum í lægsta þjóðfélagsþrepinu gekk betur á prófum en strákum í sama þjóðfélagsþrepi
-
Munur á námsárangri milli þjóðfélagshópa minnkaði eftir því sem leið á skólagönguna
-
Stelpum hefur alltaf gengið betur en strákum í skóla
-
Í öllum þjóðfélagshópum gekk strákum betur á prófum en stelpum
Frage 2
Frage
Hver eftirfarandi fullyrðinga á við um menntastefnu Durkheims?
Antworten
-
Í skólum á að leggja áherslu á læsi, stærðfræði og náttúrufræði
-
Skólum ber að leggja áherslu á skapandi listir
-
Mikilvægt er að börn læri erlend tungumál í skólum
-
Í skólum á að leggja áherslu á siðrænt uppeldi
Frage 3
Frage
Ólíkir möguleikar kynjanna til náms hér á landi á fyrri hluta 19. aldar birtust m.a. í því að:
Antworten
-
Til undantekninga heyrði að konur kynnu kverið
-
Tilskipanir um fræðslu barna gerðu ekki ráð afyrir að stúlkur lærðu að lesa
-
Skriftarkunnátta var lakari meðal stúlkna en drengja
-
Fermingarundirbúningur drengja var lakari en stúlkna
Frage 4
Frage
Hver eftirtalinna fullyrðinga um fræðslulögin 1907 á við rök að styðjast?
Antworten
-
Með fræðslulögunum 1907 urðu börn á aldrinum 7-14 ára skólaskyld
-
Áfram var mikill munur á lengd skóla í sveit og þéttbýli
-
Lög fræðslu barna frá 1907 leiddu til þess að á örfáum árum voru skólabyggingar reistar í öllum
fræðsluhéruðum
-
Grundvallarbreyting varð á fræðslufyrirkomulagi í Reykjavík með lögunum 1907
Frage 5
Frage
Framhaldsdeildir gagnfræðastigsins voru stofnaðar:
Antworten
-
Á 7. áratugnum til að létta á aðsókninni að menntaskóla- og kennaranámi
-
Á 5. áratugnum til þess að jafna metin milli bóknáms og verknáms
-
Á 5. áratugnum til þess að brúa bilið frá unglingastigi skyldunámsins yfir á menntaskóla- og sérskólastigið
-
Á 7. áratugnum til að beina stúlkum í hagnýtara nám frekar en nám til stúdentsprófs
Frage 6
Frage
Hver eftirtalinna fullyrðinga er hluti af kenningum Durkheims um vélræna og lífræna samheldni?
Antworten
-
Vélræn samheldni var ráðandi á tímum iðnaðarsamfélagsins
-
Vélræn samheldni olli siðrofi í samfélaginu
-
Í lífrænni samheldni felst að við erum í lifandi samskiptum við nágranna og þá sem við kaupum þjónustu af
-
Menntun og uppeldi gegna lykilhlutveki í að tryggja lífræna samheldni í samfélaginu
Frage 7
Frage
Félagsfræðingurinn Emile Durkheim lagði áherslu á að samheldni í nútíma samfélagi yrði best tryggð með:
Antworten
-
Góðum vináttutengslum í heilbrigðum leikjum með öðrum börnum
-
Öflugu skólastarfi þar sem kennari er góð fyrirmynd
-
Öflugu trúarlegu uppeldi með áherslu á heilaga ritningu
-
Aga og reglusemi í skólastarfi
Frage 8
Frage
Greining á kyngervum snýst um að:
Antworten
-
Skoða kúgun karla á konum
-
Mæla muninn á körlum og konum
-
Setja líf kvenna í sögulegt og félagslegt samhengi
-
Skoða ólíkar myndir karlmennsku og kvenleika
Frage 9
Frage
Aukinnar veraldarvæðingar (afhelgunar/sekulariseringar) verður vart í skólamálum hér á landi á síðari hluta 19. aldar og fyrri hluta þeirrar 20. Þetta birtist meðal annars í eftirfarandi:
Antworten
-
Með lögunum 1880 var bannað að prestar sætu í fræðslunefndum á Íslandi
-
Um aldamótin 1900 voru skilin milli kirkju og mun skarpari á Norðurlöndum en í Frakklandi
-
Nær allir fjarkennarar voru prestar um aldamótin 1900
-
Í umræðum um fræðslulöggjöfina 1907 var rætt um að minnka vægi kristindómsfræðslu í skólum
Frage 10
Frage
Almenningslæsi var misútbreitt í Evrópu á fyrri hluta 19. aldar. Hvaða staðhæfing lýsir þessu best?
Antworten
-
Almenningslæsi var útbreiddast í iðnvæddustu ríkjunum, einkum í Bretlandi
-
Almenningslæsi var útbreiddast í sveitahéruðum í sunnanverðu Frakklandi
-
Almenningslæsi var útbreiddast í lúterskum löndum í norðanverðri Evrópu
-
Almenningslæsi var útbreiddast í stórborgum í mið-Evrópu
Frage 11
Frage
Nýskólastefnan var umbótahreyfing í menntamálum á Íslandi sem kom fram á millistríðsárunum. Hvað einkenndi þessa hreyfingu helst?
Antworten
-
Hún lagði áherslu á mikilvægi þess að viðhalda mun í kennslufyrirkomulagi milli skóla í sveitum og þéttbýli
-
Hún lagði áherslu á leitarnám í anda John Dewey
-
Hún lagði ríka áherslu á eðlismun kynjanna í umfjöllun um skólamál
-
Hún var undir sterkum áhrifum frá Durkheim og lagði þar með áherslu á breytt og miðlægt hlutverk
kennara í samfélaginu
Frage 12
Frage
Hver þessara fullyrðinga er RÖNG?
Antworten
-
Prestar og foreldrar léku lykilhlutverk við uppfræðslu barna á síðari hluta 18. aldar
-
Á 19. öld voru fleiri barnaskólar á Íslandi en víðast hvar í norðanverðri Evrópu
-
Heimafræðsla var grundvöllur barnafræðslu hér á landi þar til á síðari hluta 19. aldar
-
Þegar lög um barnafræðslu voru sett árið 1907 voru barnaskólar á allflestum þéttbýlisstöðum hér á landi
Frage 13
Frage
Hvaða eftirfarandi kenningarbrot er í samræmi við hugmyndir Meads?
Antworten
-
Þegar barnið hefur lært að hlýða, lærir það að vera félagslegt
-
Barnið verður ekki félagsvera með námi. Það verður að vera félagsvera til að læra
-
Barnið verður félagslegt með því að fylgjast með fjölmiðlum
-
Börn fæðast sem félagsverur
Frage 14
Frage
Að koma betur til móts við menntunarþarfir stúlkna var eitt af því sem átti að breyta með fræðslulögunum 1946. Því marki átti m.a. að ná með því að:
Antworten
-
Efla samskóla pilta og stúlkna frekar en sérskóla kynjanna
-
Námsefni beggja kynja væri hið sama, a.m.k. í skyldunámi
-
Stúlkur fengju að öllu leyti sama rétt til menntaskólanáms og piltar
-
Efla sérskóla þar sem einungis stúlkur ættu rétt til náms
Frage 15
Frage
Með lögum árið 1880 var námsefni aukið við skilyrði til fermingar. Þetta voru kröfur um:
Antworten
-
Skrift og reikning
-
Landafræði
-
Íslandssögu
-
Trúabragðafræði
Frage 16
Frage
Í íslenska bændasamfélaginu á seinni hluta 19. aldar og fyrri hluta þeirrar tuttugustu skipti almennt miklu máli þegar verið var að leggja mat á líf kvenna:
Antworten
-
Að þær hefðu náð að verða leiðtogar yfir eigin lífi
-
Að þær hefðu náð að sinna skyldum sínum og axla þá ábyrgð sem fylgdi kvennahlutverkinu
-
Að þær hefðu náð að velja sér starfsvettvang og sinna áhugamálum þar sem þær gátu orðið besta eintakið af sjálfum sér
-
Að þær hefðu ferðast og séð heiminn
Frage 17
Frage
Hver eftirfarandi fullyrðinga um kennarastéttina á við rök að styðjast?
Antworten
-
Kennaranám var allt frá stofnun kennaraskólans 1907 vinsælt meðal kvenna
-
Á fyrri hluta 20. Aldar voru nær allir kennarar í kaupstaðaskólunum karlar
-
Fyrst eftir að kennaranám færðist á háskólastig um 1970 fækkaði konum en körlum fjölgaði í kennaranámi
-
Á tímabilinu 1910-1930 voru nær allar konur í kennarastétt giftar
Frage 18
Frage
Hver þessara setninga samræmist kenningu Meads um þróun leikja hjá börnum
Antworten
-
regluleik öðlast börn fyrstu þjálfun sína í að leika af fingrum fram
-
Á síðara stigi leiks, sem nefnist regluleikur, leika börn sér að reglum samfélagsins
-
Fyrra stig leikja felst í því að börn reyna á þolrif foreldra með óhlýðni
-
Í hlutverkaleik þjálfast börn í að setja sig í spor annarra
Frage 19
Frage
Hver af eftirfarandi staæhæfingu samræmist hugmyndum Deweys um siðferðilegt uppeldi?
Antworten
-
Siðareglur ber að skoða sem tilgátur sem sérhver kynslóð verður að sannprófa
-
Siðferði lærist einkum af fordæmi foreldra, kennara og annarra uppeldisaðila
-
Siðareglur eru hluti af meðfæddri siðgæðisvitund
-
Siðareglur er rétt eins og vísindalegar tilgátur einungis unnt að sannprófa með tilraunum
Frage 20
Frage
Hver af eftirfarandi staðhæfingum samræmist kenningum Mead?
Antworten
-
Börn læra siðareglur út frá fordæmum kennarans
-
Kornabarnið tekur einungis mið af eigin þörfum en ekki af umhverfi sínu
-
Einstaklingurinn áttar sig smám saman í gegnum einstakar staðreyndir, sem hann sannreynir í lífinu, að hann lifir í samfélagi sem er óháð vilja hans
-
Viðbrögð og atlæti frumuppalanda eiga þátt í myndun sjálfsins frá blautu barnsbeini
Frage 21
Frage
Hvaða eftirfarandi kenningabrot er í samræmi við hugmyndir G.H. Meads?
Antworten
-
börn fæðast sem félagsverur
-
barnið verður félagslegt með því að fylgjast með fjölmiðlum
-
barnið verður að vera orðið félagslegt til að geta lært
-
þegar barnið hefur lært að hlýa, lærir það að vera félagslegt.
Frage 22
Frage
Hver eftirtalinna fullyrðinga er RÖNG?
Antworten
-
lög um fræðslu barna frá 1907 breyttu í reynd frekar litlu um skólahald hér á landi
-
það var ekki fyrr en með lögum frá 1936 að skólaskylda náði til 7 ára barna. Fram að því voru börn ekki skólaskyld fyrr en þau voru 10 ára
-
á fyrri hluta 20.aldar var mikill munur var á lengd skóla í sveit og þéttbýli
-
Með lögum um fræðslu barna frá 1907 var komið föstum skólum í öllum fræðsluhéröðum hér á landi
Frage 23
Frage
Hver þessara setninga samræmist kenningum Bourdieus um habitus?
Antworten
-
Habitus er hugtak Bourdieus um heimahaga eða þær aðstæður sem lífverur þrífast best við
-
Habitus er hugtak Bourdieus yfir vandaðan og vel grundaðan menningarlegan smekk
-
Habitus er forskriftir að hegðun, skynjun og umhugsun sem hafa runnið okkur í merg og bein
-
Bourdieus lagði áherslu á einstaklingsbundinn habitus fremur en félagslegan
Frage 24
Frage
Hver erftirfarandi setninga á best við um hugtakið "menningarauður"?
Antworten
-
Grunnur menningarauðs er yfirleitt lagður á æskuheimili
-
Allir íslendingar eiga menningarauð sem felst í bókmenntastarfi þjóðarinnar
-
Menningarauður myndast við að einstaklingur kaupir sér bækur, listaverk og aðrar menningarafurðir
-
Með fjárhagsauð er hægt að kaupa menningarauð
Frage 25
Frage
Hver þessara fullyrðinga er RÖNG?
Antworten
-
Prestar og foreldrar léku lykilhlutverk við uppfræðslu barna á síðari hluta 18.aldar
-
Heimafræðsla var grundvöllur barnafræðslu hér á landi þar til síðari hluta 19.aldar
-
Þegar lög um barnafræðslu voru sett árið 1907 voru barnaskólar í öllum kaupstöðum hér á landi
-
Á 19. öld voru fleiri barnaskólar á íslandi en víðast hvar annarstaðar í norðanverðri Evrópu
Frage 26
Frage
Dewey sagði að félagslegt taumhald væri:
Antworten
-
Dewey sagði að félagslegt taumhald réðist af ævinlega af ytri kringumstæðum enda gæti hópur ekki haft félagslegt taumhald á sjáfum sér
-
Dewey sagði að félagslegt taumahld í skóla réðist af heildar aðstæðum sem "börn" ættu hlutldeild í og sem þeir væru samvirkir eða saverkandi hlutur af
-
Dewey sagði að félagslegt taumhald í skóla væri á ábyrgð kennara og nemendur gætu ekki átt hlutdeild í því
-
Dewey sagði að félagsæegt taumhald í skóla réðist eingöngu af þeim skilgreindu hlutverkum sem nemendur og kennarar eru í
Frage 27
Frage
Hver erftirtalinna fullyrðinga er hluti af kenningu Durkehims um vélræna og lífræna samheldin?
Antworten
-
Lífræn samheldni fylgdi aukinni verkaskiptingu í samfélaginu
-
Lífræn samheldni kom til sögunnar með internetinu
-
Vélræn samheldni var ráðandi á tímum iðnaðarsamfélagsins
-
Vélræn samheldni olli siðrofi í samfélaginu
Frage 28
Frage
Fræðsluátak 18. aldara á íslandi stefndi að því að greiða fyrir:
Antworten
-
tvíhliða miðlun almenning og yfirvalda til almennings
-
einhliða miðlun frá Guði og yfirvöldum til almennings
-
tvíhliða miðlun milli fólks, t.d. í sendibréfum
-
einhliða miðlum frá yfirvöldum til presta og embættismanna
Frage 29
Frage
Hver af eftirfarandi staðhæfingu samræmist hugmyndum Dewey um siðferðilegt uppeldi:
Antworten
-
siðareglur er rétt eins og vísindalegar tilgátur einungis unnt að sannprófa með tilraunum
-
siðareglur eru hluti af meðfæddri siðgæðisvitund
-
siðareglur ber að skoða með tilgátur sem sérhver kynslóð verður að sannprófa
-
siðferði lærist einkum af fordæmi foreldra, kennara og annarra uppeldisaðila
Frage 30
Frage
Ólíkir möguleikar kynjanna til náms hér á landi á fyrri hluta 19. aldar birtust meðal annar í því:
Antworten
-
að skriftarkunnátta var lakari meðal stúlkna en drengja
-
að fermingarundirbúningur drengja var lengri en stúlkna
-
að til undantekinga heyrði að konur kynnu kverið
-
að tilskipanir um fræðslu barna gerðu ekki ráð fyrir að stúlkur lærðu að lesa
Frage 31
Frage
Hver eftirtalinna fullyrðinga er hluti af kenningum Durkheims?
Antworten
-
verka og hlutverkaskipting í gamla samfélaginu var ógegnsæ vegna skorts á samgöngum og upplýsingamiðlun
-
með aukinni verkaskiptingu verður vaxandi þörf á markvissu uppeldi til félagslegrar samheldni
-
aukin trúrækni er skýr vísbending um siðrof í samfélaginu
-
siðferði lærist með því að prófa sig áfram í praktískum samskiptum og umræðum
Frage 32
Antworten
-
að skortur á upplýsingum í hans tíð væri helsta ástæða þess að almenningur reyndi ekki að hafa vit fyrir sér sjálfur
-
að harðstjórn valdhafanna í hans tíð kæmi í veg fyrir að almenningur reyndi að hafa vit fyrir sér sjálfur
-
að kjarkur og einurð til að steypa valdhöunum af stóli væri það sem þyrfti til að almenningur í hans tíð gæti haft vit fyrir sér sjálfur
-
að kjarkur og einurð væri það eina sem almenningur þyrfti til að geta haft vit fyrir sér sjálft
Frage 33
Frage
Hver eftirtalinna fullyrðinga er í samræmi við vettvangshugtak Bourdieus?
Antworten
-
menningarvettvangar hafa fullt sjálfræði gagnvart valdavettvangi
-
á vettvangi keppa menn um gæði sem þeir eru sammála um að séu mikilvæg
-
ekki er um vettvang að ræða nema þar séu allir jafn réttháir
-
hvar sem folk kemur saman er um vettvang að ræða
Frage 34
Frage
Hver eftirfarandi fullyrðinga er hluti af kenningum durkheims um sjálfsvíg?
Antworten
-
sjálfsvíg eru sérstaklega algeng á tímum félagslegrar og menningarlegrar upplausnar
-
sjálfsvíg eru fátíð í samfélögum þar sem einstaklingshyggja er ráðandi
-
sjálfsvíg eru algengari meðal kaþólikka en mótmælenda
-
tíðni sjálfsvíga sýna hversu mikla útbreiðslu geðsjúkdóma hafa í tilteknu samfélagi
Frage 35
Frage
Almenningslæsi var misútbreitt í Evrópu á fyrri hluta 19. aldar. Hvar var það útbreiddast?
Antworten
-
Almenningslæsi var útbreiddast í iðnvæddustu ríkjunum, einkum í Bretlandi
-
Almennigslæsi var útbreiddast í sveitahéruðum í sunnanverðu Frakklandi
-
Almenningslæsi var útbreitddast í lútherskum löndum í norðanveðri Evrópu